صفحه اصلی

در حال بارگیری...

258. پزشکى

٣٩٠٨. به طور کلى و در تمامى روش‌هاى تشخيصى ودرمانى، اگر پزشک قبل از انجام هر عملى به بيمار خود و يا ولىّ او (اگر بيمار بالغ يا عاقل نباشد) متذکر شود که اين روش‌ها از يک طرف ممکن است بى‌فايده باشند (و وقت و مال او را به هدر دهند) و از طرف ديگر ممکن است عوارض متفاوتى براى او داشته باشند، و بدين ترتيب با ذکر اين مطالب، پزشک، قبل از هرگونه معاينه و دستور روش‌هاى تشخيصى و درمانى و تجويز دارو، کاملاً از خود در قبال خسارات و عوارض احتمالى سلب مسؤوليت کند و بيمار ـ چه از روى ناچارى و چه از روى تمايل يا به ظاهر از روى تمايل ـ ، اين شرط را قبول نمايد، آن‌گاه در صورت اشتباه سهوى پزشک، در برابر هزينه‌هاى بيهوده، بى‌فايده بودن و يا عوارض ناشى از روش‌هاى تشخيصى و درمانى، آيا پزشک مسؤول است؟ (در صورتى که وى حداکثر تلاش خود را نيز بکند).  

ج. در صورتى که عملش جايز بوده، مسؤوليّت تکليفى ندارد، و مسؤوليّت وضعيّة (ضمان) هم با استيذان رفع مى‌شود. و اگر دوران بين بى‌فايدگى و ضرر  هست، نبايد اين عمل را انجام دهد.

کتاب: استفتائات | شناسه: 6615 | پیوند ثابت
 ٣٩٢۴. اگر پزشک به علت فراموشى انواع و علايم بيمارى‌ها (به خاطر گستردگى موضوع)، بيمارى شخص را تشخيص ندهد و لذا نداند داروى مناسب چيست و در نتيجه اصلاً دارويى تجويز نکند، در صورتى که بيمارى تشديد و يا منجر به مرگ گردد، اين پزشک در چه حدّى مسؤول است؟  

ج. بايد بگويد و اعلام کند. که علاجش دست من نيست. در صورت عدم تشخيص و اعلام اين مطلب، به طورى که تأخيرش از جانب اين شخص نباشد، مسؤوليتى ندارد.

کتاب: استفتائات | شناسه: 6631 | پیوند ثابت
٣٩۴٠. در صورت هديه اعضاى بدن، آيا ديه به آن اعضا تعلق مى‌گيرد؟ و اگر ديه تعلق مى‌گيرد، چه کسى بايد آن را بپردازد؟  

ج. در موردى که شرعا جايز باشد، ديه ندارد.

کتاب: استفتائات | شناسه: 6647 | پیوند ثابت
٣٩۵۶. ١) با توجه به اين‌که جهت معاينه ساده‌ى پروستات، حتما بايد از طريق مقعد، بيمار را مورد بررسى قرار داد تا تشخيص قطعى بيمارى‌هاى پروستات داده شود، هم‌چنين در بسيارى بيمارى‌هاى آلات ادرارى ـ تناسلى، مشاهده و گاه لمس آن‌ها ضرورى است، آيا در چنين مواردى، پزشک مرد مى‌تواند بيمار مرد را بدون اشکال شرعى معاينه نمايد؟ اگر با عدم انجام اين معاينه، متوجه بيمارى نشود و بيمارى (مثلاً سرطان) پيشرفت کند، آيا پزشک مسؤول است؟ (با توجه به اين‌که استفاده از آينه،  هميشه امکان‌پذير نيست و در ضمن عمل لمس را نيز بايد با ديد کامل با دست انجام داد و از اين رو در حال حاضر در تمامى مراکز درمانى اين معاينه مستقيما انجام مى‌شود). ٢) طبق نظرات علوم پزشکى، يکى از معايناتى که امروزه در هر بيمارى (به خصوص در بيمارى‌هاى ادرارى ـ تناسلى) جزو معاينات اصلى اوليه به شمار مى‌آيد (گرچه در انجام آن، متأسفانه يا خوشبختانه مسامحه مى‌شود) عملى به نام «توشه رکتال» (يک نوع معاينه‌ى نظرى و لمسى از طريق مقعد) مى‌باشد اين معاينات گاهى به علت احتياط در جهت تشخيص يا ردّ برخى بيمارى‌ها انجام مى‌شود و گاهى در تشخيص برخى بيمارى‌ها بسيار مؤثر و روش کم‌خرج و ساده‌اى به نظر مى‌آيد. آيا پزشک مرد مجاز است چنين معاينه‌اى را چه جهت آموزش (به وسيله‌ى دانشجويان) و چه جهت تشخيص احتمالى يا قطعى در مورد بيمار مرد انجام دهد؟ اگر با عدم انجام آن، متوجه بيمارى و راه درمان وى نشود، آيا مسؤول است؟

ج۱. در صورتى که زوجه‌ى بيمار، طبيب ماهرى نباشد ـ مثل مرد ـ ، طبيب مرد با اکتفاى بر ضروريات مى‌تواند.

ج۲. با همان شروط مذکوره در سابق مانعى ندارد.

کتاب: استفتائات | شناسه: 6663 | پیوند ثابت
٣٨٩٣. آيا اخذ اجرت براى پزشک در حرفه پزشکى و صناعات مانند آن جايز است؟

ج. در واجبات توصّليه‌ى کفاييّه جايز است، زيرا وجوب آن اعم از مجانى بودن است و اگر به نحو مجّانى آن کارها واجب باشد، باعث اختلال نظام مى‌شود.

کتاب: استفتائات | شناسه: 6600 | پیوند ثابت
٣٩٠٩. ١) در بسيارى بيمارى‌ها و اختلالات جسمانى، پزشک دستور انجام راديوگرافى، سى‌تى‌اسکن و... مى‌دهد که مطمئنا (به خصوص براى برخى افراد) مضر مى‌باشد، ضمنا در خيلى از موارد، گرچه گاهى ممکن است اين آزمايشات باعث تشخيص قطعى نشود؛ اما مى‌تواند هميشه کمک کننده باشد، در فرض فوق، مسؤوليت پزشک در صورت ايجاد عوارض آزمايش‌ها تا چه حدّى است؟[2] ٢) گاهى اوقات، پزشک تنها جهت احتياط و مطمئن شدن در جهت تشخيص يا ردّ بيمارى احتمالى (مثل سل) درباره‌ى هر بيمار مشکوکى با هر علامت غير اختصاصى دستور راديوگرافى مى‌دهد، تا يک بيمارى مخفى احتمالى را کشف کند. در صورت وجود يا عدم وجود هرگونه بيمارى که احتياج به راديوگرافى دارد، آيا پزشک در ايجاد عوارض احتمالى و هزينه‌ى بيهوده درمان مسؤول است؟    

ج۱. در صورتى که احتمال هلاکت بدون اين آزمايش‌ها و احتمال هلاکت با اين آزمايش‌ها متساوى شد، نبايد کارى کند. هر کدام ترجيحى دارد، عمل به راجح کند؛ در اين‌صورت تکليفا مسؤوليتى ندارد. وضعا و ضمانا، مسؤوليت دارد که آن‌هم با اخذ برائت از مريض يا ولىّ او ممکن است رفع شود.

ج۲. از سابق جوابش معلوم شد.

[2]. خواهشمند است به اين نکته نيز توجه شود که: گاهى يک راديوگرافى يا سى‏تى‏اسکن باعث تشخيص بيمارى و نجات جان بيمار يا جلوگيرى از پيشرفت بيمارى و يا جلوگيرى از هزينه‏هاى فراوان بعدى مى‏شود و گاهى هم هيچ کمکى نمى‏کند، فلذا در برخى موارد حتى اگر کاملاً به خاطر احتياط هم باشد، انجام آن طبق نظرات فعلى علم پزشکى ضرورى به نظر مى‏رسد.

کتاب: استفتائات | شناسه: 6616 | پیوند ثابت
٣٩٢۵. با توجه به گستردگى بسيار زياد علوم پزشکى که واقعا امکان فراگيرى و همراه با آن به خاطر سپردن تمامى بيمارى‌ها و تمامى داروهايى که بر همه‌ى بيمارى‌ها مؤثرند و نيز عوارض آن‌ها، وجود ندارد، اگر پزشک به علت فراموشى، بنا به حدس خود، چه در موارد اورژانس و چه غير اورژانس، جهت نجات جان يا تسکين آلام بيمار، سهوا اقدام به تجويز دارويى غير مؤثر بر بيمارى کند که بيمار را متحمّل هزينه‌ى بيهوده يا عوارض جانبى کند، در اين صورت آيا پزشک مسؤول و مديون است؟ (در صورتى که امکان ارجاع به متخصّص ديگرى هم نباشد).  

ج. تکليف؛ داير مدار علم خودش و تشخيص خودش است، ضمان؛ داير مدار اين است که پزشک سبب تلف شدن مال يا صحّت بيمار گردد. براى ضمان اگر مطلب را به مريض يا ولىّ او آشکار کرد و آن‌ها اذن و اجازه دادند و معناى اذن آن‌ها اين بود که شما معالجه را با اين شرايط انجام دهيد، در اين صورت ممکن است بگوييم که ضامن هم نمى‌شود.

کتاب: استفتائات | شناسه: 6632 | پیوند ثابت
٣٩۴١. پزشکان کم تجربه که گاهى باعث ضرر مالى و جانى به بيمار مى‌شوند، آيا طبابت آنان از نظر شرعى اشکال دارد؟  

ج. بله، اشکال دارد و چه بسا ضمان‌آور باشد. (و توضيح بيشتر در مسأله‌ى ١٧۴٧ و ١٧۴٨ رساله آمده است.)

کتاب: استفتائات | شناسه: 6648 | پیوند ثابت
٣٩۵٧. در صورت لزوم مشاهده و لمس موهاى خانم بيمار، جهت معاينه توسط پزشک مرد، حکم شرعى چيست؟  

ج. در صورت عدم مماثل (پزشک زن) و اکتفاى بر ضروريّات، مانعى ندارد.

کتاب: استفتائات | شناسه: 6664 | پیوند ثابت
٣٨٩۴. آيا دريافت حق طبابت، قبل از بهبود بيمارى (طبق روش مرسوم) صحيح است؟  

ج. به حسب ظاهر اين وجهى که پرداخت مى‌شود، در مقابل توصيف است نه در مقابل مباشرت معالجه. چه بسا هم مباشر غير وصف کننده باشد.

کتاب: | شناسه: 6601 | پیوند ثابت

آخرین مطالب

نمایه‌ها

فیلم ها