و معاملۀ خدا با مؤمنین و اهل کفر و فسق در دنیا، مثل کسى است که دو بنده داشته باشد که یکى را نهایت محبت و دوستى داشته باشد، و دیگرى در نظر او خوار و پست باشد. پس اوّلى را از لهو و لعب منع مى‌کند، و او را در مکتب محبوس مى‌سازد تا علم و ادب بیاموزد؛ و او را در هنگام مرض، دواهاى ناگوار مى‌خوراند، و طعام...

نوع سوم (از اهل فسق و معاصى):...

نوع دوم (از اهل فسق و معاصى): کسانى هستند که سبب غرور و غفلت ایشان، گمان این است که لذات دنیا امرى است یقینى، و لذات اخرویه چیزى است احتمالى، و یقینى از احتمالى بهتر است، و عاقل [از امر] یقینى دست بر نمى‌دارد، به امید امر احتمالى. و منشأ این [نوع گمان] نیست، مگر کفر ظاهرى یا باطنى، که اظهار آن را نم...

طایفۀ دوم [از انواع اهل غرور]: فرو رفتگان به شهوات دنیویه، و غریقان لذّات نفسانیه، و اهل فسق و معاصى‌اند. و مغرورین از این طایفه بر چند نوع‌اند (شش نوع): نوع اوّل: جماعتى هستند که سبب غرور و فریب ایشان، گمان نقدبودن دنیا و نسیه‌بودن آخرت شده، و از این غافل گشته‌اند که اگرچه دنیا نقد و آخرت نسیه است،...

بدان که غرور و غفلت، بسیار [است]، و سبب غرور ایشان مختلف و متفاوت است. …...

و از حضرت امام جعفر صادق علیه‌السلام منقول است که:...

و چون بیشتر مردم به خود گمان نیک دارند، و افعال و اعمال خود را درست پندارند، و حال اینکه در آن گمان، خطا کارند، پس ایشان مغرورند؛ مثل کسانى که مال مردم را [به‌ناحق] مى‌گیرند، و به مصرف خیرات و مبرّات مى‌رسانند، و مساجد و مدارس بنا مى‌نهند، و پل و رباط (کاروان‌سرا) مى‌سازند، و چنان پندارند که عمل نیک...

غرور و مذمت، که منشأ اکثر آفات و شرور است. و اصل معنى غرور، فریبخوردن است. و مراد از آن در این مقام، فریفته‌شدن به شبهه و خُدعۀ شیطان است، در ایمن‌شدن از عذاب خداى تعالى، و مطمئن‌گشتن به امرى که موافق هواوهوس، و ملایم طبع باشد. پس هرکه را اعتقاد آن باشد که او بر راه خیر است، و آن طریقهاى که دارد، طر...

موارد استثنا شده از نفاق:...

حضرت پیغمبر صلی‌الله‌علیه‌وآله فرمود که: هرکه دو رو باشد در دنیا، فرداى قیامت او را دو زبان از آتش خواهد بود». و فرمود: «بدترین بندگان خدا در روز قیامت، کسى خواهد بود که در دنیا دورو باشد. _ یعنى شخصى را به رویى ملاقات کند و دیگرى را به رویى _ ».  و نیز فرمود که: «در روز قیامت هرکه دو رو باشد، خواهد...