۴٣١٣. شخصى براى کسى با اجرت معينى کار مى‌کرده است، پس از انجام عمل، اجرت او را کمتر داده، آيا مى‌تواند از ساير اموال او بقيّه‌ى اجرت را بردارد؟ با فرض اين که علم دارد که او اشتباه کرده و بى‌جهت انکار مى‌کند؟

۴٣٣٠. اگر ضمن عقد اجاره شرط شود که مبلغ اجاره با تورم سطح زندگى به تناسب افزايش يابد، چه وجهى دارد؟  

۴٣۴۵. دو باب مغازه به صورت رهن و اجاره، بيست سال قبل کرايه داده مى‌شود. از بابت رهن مبلغ سى هزار تومان و از بابت کرايه ماهيانه هزارتومان تعيين مى‌شود و با شرايط ذيل اجاره داده مى‌شود. الف) مدت اجاره سه سال تمام است.  ب) پس از پايان مدت سه ساله، مستأجر ملزم به تخليه و تحويل مغازه‌ها مى‌باشد که در برابر اخذ مبلغ مورد رهن، مغازه‌ها را صحيح و سالم و بدون عذر و بهانه تحويل دهد (مالک وجهى به عنوان سرقفلى يا پيشينه ـ حقّ کسب و پيشه ـ از مستأجر دريافت نکرده است). ج) مستأجر حق واگذارى مغازه به غير را ندارد. به مدت پنج سال هر دو طرف، مالک و مستأجر با رضايت کامل رابطه‌ى استيجارى خود را ادامه مى‌دهند. مستأجر کرايه خود را مى‌دهد و مالک دريافت مى‌کند. در سال پنجم مجددا اجاره‌نامه‌اى جديد با همان سه شرط بالا تنظيم مى‌گردد. فقط مبلغ کرايه از هزار تومان به هزار و دويست تومان افزايش مى‌يابد. شروع قرارداد جديد سال شصت و سه بوده است. پانزده سال قبل، پس از پايان مدت سه ساله يعنى سال سررسيد اجاره، صاحب مغازه با پرداخت مبلغ مورد رهن خواستار تخليه مغازه و گرفتن مغازه‌هاى خود مى‌شود. مستأجر از تخليه مغازه خوددارى مى‌کند و چون صاحب مغازه از ادامه‌ى رابطه‌ى استيجارى رضايت نداشته است، اجاره‌ى ماهيانه را به حساب صندوق دادگسترى واريز مى‌نمايد. صاحب مغازه دوازده سال است اين کرايه را نگرفته است. بفرماييد: ١) پس از پايان سه سال (سررسيد اجاره)، بدون رضايت صاحب مغازه، تصاحب در آن شغل حلال است يا حرام؟ ٢) آيا اين تصرّف غاصبانه مى‌باشد يا خير؟ ٣) آيا شرعا مستأجر براى تخليه مغازه حق درخواست سرقفلى يا پيشينه کسب از صاحب مغازه را دارد؟ ۴) اگر پس از پايان مدّت اجاره، مستأجر وجهى به عنوان سرقفلى يا پيشينه کسب از شخصى که محل را باشرايط فوق‌الذکر به او اجاره داده بگيرد، حلال است يا حرام؟ ۵) اگر مستأجر که مدت اجاره‌اش گذشته است، بدون رضايت صاحب مغازه، دکان را  در اختيار فرد ديگرى قرار دهد و مقدارى سرمايه در اختيار او قرار دهد که کاسبى کند (مستأجر اوّلى مدت اجاره‌اش تمام شده و در مغازه حضور ندارد) آيا توقّفش در آن محل حرام و غصبى است؟ ۶) اگر مالک رضايت نداشت و مستأجر پس از پايان سررسيد اجاره، مغازه را خالى نکرد و مالک به دادگسترى شکايت کرد و دادگسترى بر اساس قوانين، حکم داد که مستأجر در مغازه بماند، آيا اين توقّف در مغازه بدون رضايت مالک حرام و توقّفش غصبى است؟

۴٣۶١. آيا اجير مغبون که با جهل به اجرت به کمتر از آن اجير شده، حق فسخ معامله را دارد يا خير؟ و آيا کارفرما حقوق گذشته او را مديون است يا خير؟  

۴٣٧۶. شخصى سى سال قبل از مالکى مغازه‌اى به عنوان اجاره تقاضا مى‌کند. مالک مى‌گويد: اگر بتوانيد مستأجرى که فعلاً در مغازه است را راضى کنيد، به شما اجاره مى‌دهم. متقاضى مبلغ هفت هزار تومان به مستأجر سابق داده و کليد و مغازه را تحويل مى‌گيرد و با اجازه مالک، کل ساختمان را تجديد بنا و هر سه سال اجاره را مطابق معمول و رضايت مالک مى‌پردازد. آيا سرقفلى اين مغازه پس از سى سال مربوط به مستأجر فعلى مى‌باشد؟  

۴٣١۴. اگر ضمن عقد اجاره شرط شود در صورت تخلّف مستأجر از تخليه بعد از انقضاى مدّت، موظّف است که مثلاً سه برابر مال را بپردازد، آيا در صورت تخلّف بدهکار مى‌شود؟  

۴٣٢٩. شخصى منزلى را اجاره کرده است؛ اما از پارکينگ خانه به منظور انبار کردن اجناس به منظور فروش استفاده مى‌نمايد، آيا شرعا جايز است؟  

۴٣۴۶. شخصى منزلى را براى مدت معينى اجاره کرده است، ولى بعد از گذشت مدتى، آن را فسخ نموده است، آيا فسخ اجاره توسط او صحيح است؟ آيا موجر مستحق دريافت اجاره‌ى روزهاى قبل از فسخ هست؟

۴٣۶٣. کارمندان دولت که در ساعاتى از روز يا تمام روز را به علت مشخصى در سر کار حاضر نمى‌شوند و مسؤلان هم براى آن‌ها غيبت نمى‌زنند، آيا مستحق اجرت آن روز يا ساعت مى‌باشند يا خير؟ و اگر مسؤول فقط بگويد مسؤوليت شرعى به عهده کارمندان يا کارگران است و ديگر غيبت نزند، از ايشان سلب مسؤليت شده است؟  

۴٣٧٨. سرقفلى مغازه‌اى را شخصى چند سال پيش به ديگران واگذار نموده و اجاره‌اى که به مالک مى‌پردازند از نرخ روز بسيار کمتر است، آيا مالک مى‌تواند مقدار اجاره را زياد کند؟