مراجعه به تراجم علمای سلف، به‌منزله مراجعه به کتاب‌های معتبر اخلاقی است. هرکس که طالب تهذیب و ترقی در امور معنوی است و می‌خواهد از زندگی و عمر خود چیزی استفاده کند، شایسته است به شرح احوال آنها نگاه کند که چه کارها می‌کردند....

تازگی دیدم که در یکی از کتاب‌های عامه نوشته است: «نسب سفیانی به‌واسطه یزید و معاویه، به ابی‌سفیان نمی‌رسد؛ بلکه به‌واسطه یکی از برادران معاویه، به ابی‌سفیان می‌رسد».١ همچنین در آن کتاب آمده است: «وقتی سفیانی می‌آید، هرکس که نام او محمد، علی، حسن، حسین، زینب، ام‌کلثوم است و نیز تعداد زیاد از زن‌ه...

هر مبحث عقلی که به نصی منتهی نمی‏‌شود، موجب تقویت بسیاری از مهمات می‏‌شود. در مسائل اصول هم مباحثی که ربطی به کتاب و سنت و اجماع ندارد، بسیار است که شاید مساسی (ارتباطی) به عقل داشته باشد. در محضر بهجت، ج۳، ص۴۴ ...

ذکر تراجم و احوال علما، به‌منزله مطالعه کتب اخلاق است. آقا شیخ محمدحسین اصفهانی رحمه‌الله، صاحب تفسیر، با اینکه عمر چندانی نداشت، در عصر خود در علوم عقلی و نقلی جامع بود. استاد ما می‌فرمود: اگر ایشان بعد از میرزای بزرگ رحمه‌الله می‌ماند، مرجعیت به ایشان می‌رسید. وقتی در مقام علم و عمل به هر کدام از ...

تفسیر مجمع‌البیان کرامتی است که لَم یسْبِقْهُ سابقٌ وَ لَمْ یلْحَقْهُ لاحِقٌ (هیچ‌کس بر آن پیشی نگرفته، و بعد از او هم کسی مانند او تفسیر ننوشته است). زیرا هر مطلبی را که انسان بخواهد، در جای خود پیدا می‌کند. در محضر بهجت، ج۱، ص ۱۸۹ ...

حدسیات مرحوم کاشف‌الغطا در فقه ماشاءالله‏ خیلی قوی است و واقعاً چون شهید اول رحمه‏‌الله‏ است. یعنی کار فقیه به جایی می‏‌رسد که با تکیه بر ارتکازیات فتوا می‏‌دهد [نه با ادلۀ سمعیه]. البته هر شخص عامی، ارتکازیاتش قبول نمی‌‏شود؛ بلکه ارتکازیات نزد فقیه باید به‌گونه‌‏ای باشد که از اَشباه و نظایر مسئله ا...

در استنباط احکام، به ارتکاز متشرعه هم باید رجوع کرد؛ زیرا در هر جایی، دلیل لفظی و نص به‌خصوصی نداریم و نمی‌شود باشد؛ لذا در فهم اخبار بر همه لازم است که به مرتکزات هم رجوع نمایند. یکی از بزرگان می‌فرمود: در هر حکم، قبل از مراجعه به دلیل لفظی و ظنی و بحث پیرامون آن، باید به ارتکاز ذهن رجوع نمود که مس...

زمانی دیدند پدر مرحوم شیخ محمدحسین اصفهانی صاحب تفسیر، که از علما و بزرگان اصفهان بود، تمام کارهایش را کنار گذاشت و برای زیارت عتبات به سوی نجف و کربلا حرکت کرد. بستگان و آقازاده‌ها مقداری لباس تهیه کردند و در پی ایشان رفتند و در منزل اول خارج از اصفهان به او رسیدند و گفتند: این چه حرکت و مسافرت است...

از آیه «وَ الَّذينَ جاهَدُوا فينا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنا؛ و کسانی را که در [راه خشنودی] ما بکوشند، قطعاً به راه‌های خود رهنمون می‌کنیم»١ ـ به‌حسب ظاهر ـ استفاده می‌شود که هدایت الهی و جهاد بنده، هر کدام مراتبی دارد؛ و هر مرتبه از جهاد و کوشش بنده، مرتبه‌ای از هدایت الهی را در پی دارد. این هم از ...

ما وقتی این گونه کرامت‌ها را می‌بینیم، با خود می‌گوییم ای‌کاش ما هم می‌توانستیم انجام دهیم؛ و حال اینکه چنین کرامت‌ها کجا و امکان معرفت و خداشناسی که خدا به ما داده است کجا؟!...