ج. اگر از موارد استثناهاى غيبت نباشد ـ مثل متجاهر به فسق (کسى که آشکارا گناه مى‌کند) ـ  جايز نيست.

ج. حرام است و تعزير دارد.

ج. اگر خطر و ضررى نداشته باشد، جايز است.

ج. بازنشستگى تابع نحوه‌ى قرارداد فرد با مزد دهنده است که ردّ ماسبق (بازگرداندن حقوق گذشته) باشد يا اعطاى مقرّر باشد يا نوع ديگر باشد که هر کدام احکام خاصّه خود را دارد.

ج. گوش دادن موسيقى آثار منفى فراوانى در روح انسان دارد، ولى حکم شرعى آن داير مدار آن آثار نيست.

ج. تفاوتى با انواع ديگر موسيقى ندارد و غمگين بودن سبب حليّت نمى‌شود.

ج. خواندن آن اشعار ملازمت با غنا ندارد و مى‌تواند تحت عنوان ديگرى هم حرام باشد.

ج. با رعايت شرايط و مراتب نهى‌ازمنکر بايد از هر راه مشروع از چنين اعمالى جلوگيرى نمود.

ج. اگر مشتمل بر حرام و منشأ انتزاع حرام نباشد، مانعى ندارد.

ج. اگر غنا و مطرب نباشد، مانعى ندارد.