۶٢٨٨. با توجه به اين‌که ديه جراحات سر و صورت (از نوع هاشمه) به ميزان ١٠ شتر مى‌باشد، چنان‌چه جمجمه از دو ناحيه (آهيانه سمت راست و آهيانه سمت چپ) شکسته شود، تعيين ديه در موارد ذيل به چه صورت مى‌باشد؟ ١) ميزان ديه در مورد شکستگى جمجمه به چه ميزان خواهد بود؟ (دو ديه شکستگى، يک ديه شکستگى و ارش يا يک ديه شکستگى به صورت مستقلّ)؟ ٢) چنان‌چه دو مورد شکستگى جمجمه به تفکيک و جدا از هم توسط دو نفر صورت گرفته باشد (يک نفر شکستگى سمت راست و يک نفر شکستگى سمت چپ) با در نظر گرفتن اين‌که برابر فتواى آن مرجع محترم، مورد مذکور شکستگى در يک عضو مى‌باشد و يک ديه و ارش به آن تعلّق مى‌گيرد، ميزان ديه‌ى مقدّر يا غير مقدّر در مورد هر کدام از جانى‌ها به چه صورت محاسبه مى‌گردد؟   ٣) چنان‌چه در اثر ضربه وارده، يک مورد شکستگى در جمجمه حادث گردد و علاوه بر شکستگى مذکور در مورد فوق، خون‌ريزى وسيع در جمجمه ايجاد گردد، با در نظر گرفتن اين فرض که براى دو مورد شکستگى در جمجمه دو ديه شکستگى به مجنىّ‌عليه تعلّق مى‌گيرد؛ حال که جانى سبب ورود جنايت گرديده و علاوه بر شکستگى مذکور و بر اثر ضربه وارده خون‌ريزى وسيع در جمجمه ايجاد گرديده که به منظور رفع خون‌ريزى، جمجمه مورد عمل جراحى قرار گرفته و در اثر عمل جراحى مذکور شکستگى ناشى از عمل به صورت نقص عضو در جمجمه به وجود آمده است؛ با توجه به قاعده‌ى سببيّت و با فرض تعلّق دو فقره ديه شکستگى نسبت به دو مورد شکستگى در جمجمه بدين اعتبار که جانى، سبب ورود جنايت گرديد؟

۶٣٠۴. در باب جراحات و اعضا، ديه‌ى زن مانند ديه‌ى مرد است تا به ثلث ديه‌ى کامله برسد و در صورت رسيدن به ثلث، ديه‌ى زن نصف ديه‌ى مرد است. آيا در جراحات موجب ارش که بر زن وارد مى‌شود، بايستى ميزان ارش بر اساس ديه‌ى زن احتساب شود يا بر مبناى ديه‌ى مرد.  

۶٢٢۵. آيا زمان محاسبه ديه روز وقوع حادثه يا روز صدور حکم يا روز ادا است؟

۶٢۴١. آيا عفو قاتل توسط ولىّ‌دم، شامل عفو از افرادى که متصدّى مقدّمات قتل بودند نيز مى‌شود؟  

۶٢۵٧. مردى زنى را به قتل رسانده و مستحق قصاص شده است. اولياى‌دم مقتول قدرت بر اداى اضافه ديه به ورثه‌ى قاتل ندارند. آيا فاضل ديه را مى‌توان از بيت‌المال پرداخت؟ در صورتى که پاسخ منفى باشد، حکم قصاص چيست؟

۶٢٧٣. شخصى جانى يا قاتل، ولىِّ ولىّ دم صغير است. نحوه‌ى استيفاى قصاص يا ديه چگونه است؟ مثال: مردى زن خود را به قتل مى‌رساند و فرض اين است که تنها ولىّ دم او، فرزند او است، لذا از طرفى فرزند، ولىّ دم مادر است و از طرفى قاتل (پدر) ولىّ فرزند است. نحوه استيفاى قصاص يا ديه (نسبت به فرزند) چگونه است؟  

۶٢٨٩. ١) اينجانب کارگرهاى متعدّدى داشتم. دو نفر از آنان، هنگام کار با هم مزاح و شوخى مى‌کردند تا کم‌کم منجرّ به نزاع شد. يکى از آن دو با زدن مشت، چشم کارگر ديگر را از حدقه درآورد. آيا اينجانب (صاحب‌کار) با اين‌که دنبال کارگر رفتم و او را به کار دعوت کردم و در حين مزاح و نزاع تماشا مى‌کردم و تا حدّى مشوّق مزاح و نزاع آن‌ها بودم، مسؤول شرعى هستم و ديه و غرامتى به ذمّه‌ام تعلّق مى‌گيرد؟ ٢) اينجانب گاوى داشتم شاخ گاو را تيز کردم که با گاوهاى ديگر بجنگد تا غالب آيد، از قضا برادرم براى رفع تشنگى حيوان، لگن را پر از آب کرد. گاو از لگن آب مى‌خورد، در حالى‌که او نشسته بود و نگاه مى‌کرد. حيوان پس از سر بلند کردن، شاخ زد و چشم برادرم از حدقه بيرون آمد. آيا اينجانب (صاحب گاو) مسؤول شرعى هستم و ديه و غرامتى به ذمّه‌ام تعلّق مى‌گيرد؟

۶٣٠۶. خانواده‌اى که کودکشان را تنبيه بدنى کرده‌اند و موجب سرخى و کبودى بدنش شده‌اند، آيا بايد ديه بدهند؟

۶٢٢۶. آيا هزينه‌هاى درمانى و بيمارستانى مصدومان بايد از ديه کم شود يا افزون بر آن محاسبه گردد؟  

۶٢۴٢. اولياى دم مقتولى ـ که به قتل شبه عمد کشته شده است ـ عبارتند از: پدر، مادر، همسر و اولاد صغار. پدر مقتول قاتل را بخشيده است، امّا آنان پس از مدّت‌ها مطالبه ديه کرده‌اند، آيا ورثه حقِّ گرفتن ديه را دارند؟