در حال بارگیری...
سؤال: سلام علیکم. آیا انتساب مطلب زیر به حضرت آیت‌الله‌العظمی بهجت رحمه‌الله مورد تأیید شما هست یا خیر؟
آیت‌الله‌العظمی بهجت رحمةالله‌علیه: اگر نمازتان را مراقبت و محافظت نکنید اگر میلیاردها قطره اشک هم برای سیدالشهدا علیه‌السلام بریزید در آخرت گریه بر سیدالشهدا، که به اندازه یک بال زنبور آن دریاهای آتش را خاموش می‌کند به‌هیچ‌وجه این قطرات اشک از شما دست‌گیری نخواهد کرد و شما را نجات نمی‌دهد. مواظب باشید که به بهانه اقامه عزای اباعبدالله و یا عقب‌بودن کارهای روضه نمازتان را از اول وقت به تاخیر نیاندازید که امام حسین علیه‌السلام آخرین نمازشان را هم در اول وقت خواندند.
پاسخ اجمالی:
با بررسی‌های انجام شده چنین فرمایشی از حضرت آیت‌الله بهجت در اسناد این مركز موجود نمی‌باشد، و با پیگیری كه از شاگردان و بیت معظم‌له شد منبع موثقی برای این مطلب یافت نگردید. لذا انتساب آن به معظم‌له تأیید نمی‌گردد.
پاسخ تفصیلی:
اگر در سیره عبادی حضرت آیت‌الله بهجت بنگریم در می‌یابیم که ایشان اهمیت بسیار زیادی برای نماز و اصلاح و حضور قلب در آن قائل بودند؛ و می‌فرمودند: «معیار اصلی، نماز است. این نماز، بالاترین ذکر است، شیرین ترین ذکر است، برترین چیز است... همه چیز تابع نماز است؛ باید سعی کنیم این نماز را حسابی درستش کنیم... وقتی نماز درست شد، با حال گشت، انسان آدم شده است. بالاخره محک، نماز است!»
و در پاسخ به این سؤال که از ایشان پرسیده شد: معنای این روایت که می‌فرماید: «إِنّ کلَّ شَی‌ءٍ مِنْ عَمَلِک تَبَعٌ لِصَلاتِک؛ به راستی که تمام اعمالت تابع نمازت می‌باشد»[1] چیست؟ می‌فرمایند: شاید مقصود این باشد که در روایت دیگر می‌فرماید: «إِنْ قُبِلَتْ قُبِلَ ما سِواها، وَ إِنْ رُدتْ رُد ما سِواها؛ اگر نماز پذیرفته شود، سایر اعمال نیز مورد پذیرش قرار می‌گیرد، و اگر پذیرفته نشود، سایر اعمال نیز مورد قبول قرار نمی‌گیرد».[2]
پاسخ ظریف و قابل تأمل حضرت آیت‌الله بهجت به این سؤال که: «آیا نماز جماعت اول وقت مهم‌تر است یا ادامۀ عزادارى امام حسین علیه‌السلام؟» می‌تواند برای ما بسیار راه‌گشا باشد، که ایشان در پاسخ می‌فرمایند: «جمع آن دو ممکن است.»
یعنی اینکه داشتن هردو بال «نماز» و «محبت اهل‌بیت علیهم‌السلام» باهم ممکن و مطلوب است و می‌تواند ما را به سرمنزل سعادت رهنمون سازد و بریدن هر بال برای اینکه دگر بال را داریم ما را از هدف اصلی دور خواهد نمود.
از سوی دیگر وقتی از ایشان پرسیده می‌شود: آیا محبت اهل‌بیت علیهم‌السلام و بغض دشمنان ایشان به‌تنهایی و درصورتی‌که به انجام عمل و عبادت منجر نشود، برای انسان مفید است؟ در پاسخ این‌گونه می‌فرمایند که: محبت خداوند متعال و محبت انبیا و اوصیای آن‌ها و اولیای خدا و بغض دشمنان خداوند متعال و اولیای ایشان، اصل همۀ طاعات است و عبادات فرع بر این دو [حب و بغض] هستند. و این دو، یعنی حب و بغض، از واجبات عقلی و نقلی است، «وَ هَلِ الدِّینَ اِلَّا الْحُبِّ وَ الْبُغْضِ؟»[3][۱] (آیا دین چیزی به‌جز حب و بغض است؟!). و مودت به ذوی‌القربی [اهل‌بیت پیامبر] نیز تنها اجر رسالت است که در قرآن کریم به تصریح بیان شده است.[4]
همچنین ایشان معتقد بودند گریه‌ای که برای امور دنیوی نباشد، رابطِ انسان با عالم بالاست. همیشه بر این نکته تأکید می‌کردند که شرکت در مجالس سیدالشهدا علیه‌السلام محبت به ذوی‌القربای پیامبر رحمه‌الله است؛ همان ذوی‌القربایی که قرآن به مودّت آن‌ها سفارش کرده و مودّت آنان را مزد رسالت قرار داده است. شرکت در این مراسم، اجر رسالت پیامبر رحمه‌الله است. به این نیت برو و به خدا بگو: تو گفتی و من هم آمدم. من همان محبتی را که تو می‌خواهی، انجام می‌دهم. به کسانی که تو دوستشان داری، محبت می‌کنم. بر همه لازم است این کار را انجام دهند.
اصرار داشتند وقتی مجلس برگزار می‌شود، برتری‌ها و امتیازات اهل‌بیت علیهم‌السلام و فضائل و مناقب این حضرات در آن بیان شود و به این قضیه ابراز احساسات شود. حتی اگر اشک کسی جاری نشد، حالت گریه به‌خود بگیرد و در حال حزن باشد. اگر اشک جاری نشد، تباکی کند. از فرمایشات ایشان در این‌باره است:
«پس قهراً این کسانی که می‌گویند: این مداحی چیست؟ مصیبت‌خوانی چیست؟ اشک ریختن چیست، این‌قدر احمق هستند که نمی‌فهمند این اشک طریقه تمام انبیا علیهم‌السلام بود برای شوق لقاءالله، برای تحصیل رضوان‌الله، و مسئله دوستان خدا هم از همین باب است. محبت اینها هم اگر در فرح اینها و مصیبت و حزنشان اشک آورد، این هم همان‌طور است [مثل گریه برای شوق و خوف خداست].»
با توجه به مطالبی که بیان گردید و درکنار هم قرار دادن همه‌ی مطالب و بیانات آن عالم ربانی اگر بخواهیم نتیجه بحث را روشن نماییم و بین فرمایشات معظم‌له جمع نماییم باید گفت که هرچند «مراقبت و محافظت از نماز» همواره مورد تأکید حضرت آیت‌الله بهجت می‌باشد ولی نباید بین دو عمل پسنیده دوگانه‌ی کاذب ایجاد گردد و اگر کسی بخواهد به همه‌ی دستورات دین و نصایح بزرگانی همچون حضرت آیت‌الله بهجت عمل کند باید همه‌ی آنچه را که ایشان بر آن تأکید داشته‌اند بنگرد نه اینکه با در نظر گرفتن یک بخش مهم، مهم دیگری را رها نموده و یا کم اهمیت جلوه دهد. چه‌بسا هر قطره اشکی که برای اهل‌بیت علیهم‌السلام و خصوصاً حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام ریخته می‌شود می‌تواند ما را در رسیدن به «نماز مقبول و با حضور قلب» یاری نماید.
برای درک بهتر و بیشتر این موضوع، توجه به پاسخ ظریف و قابل تأمل حضرت آیت‌الله بهجت به این سؤال که: «آیا نماز جماعت اول وقت مهم‌تر است یا ادامۀ عزادارى امام حسین علیه‌السلام؟» می‌تواند برای ما بسیار راه‌گشا باشد، که ایشان در پاسخ می‌فرمایند: «جمع آن دو ممکن است.»
یعنی اینکه داشتن هردو بال «نماز» و «محبت اهل‌بیت علیهم‌السلام» باهم ممکن و مطلوب است و می‌تواند ما را به سرمنزل سعادت رهنمون سازد و بریدن هر بال برای اینکه دگر بال را داریم ما را از هدف اصلی دور خواهد نمود.
مركز تنظیم و نشر آثار حضرت آیت‌الله بهجت(اعلی‌الله‌مقامه)
[1] . نهج‌البلاغه، ص۳۸۳، وسائل‌الشیعة، ج۴، ص۱۶۱؛ بحارالانوار، ج۳۳، ص۵۸۱؛ ج۷۴، ص۳۹۲؛ ج۸۰، ص۱۴.
[2] . ر.ک: فلاح‌السائل، ص۱۲۷؛ امالی صدوق، ص۶۴۱، بحارالانوار، ج۱۰، ص۳۹۳.
[3] . تفسیر فرات کوفی، ج۱، ص۴۳۰؛ بحارالانوار، ج۶۵، ص۶٣ و نیز نک: کافی، ج٢، ص١٢۵.
[4] . [قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَیهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبى] (بگو: از شما [در برابر ابلاغ رسالتم] هیچ پاداشى جز مودّت نزدیكانم، (یعنى اهل‌بیتم) نمى‌خواهم.)؛ شوری، ٢٣.
