آیت‌الله شیخ محمدحسین نایینی، در سال ١٢٧٣ق. در شهر کوچک نایین دیده به جهان گشود. هشتاد و دو سال زندگی او، فراز و فرودها و رنج‌ها و حکایات بسیاری داشت. شیخ محمدحسین نایینی تحصیلات را از زادگاه خود آغاز کرد و در حدود بیست سالگی به اصفهان آمد. چند سالی از محضر عالمان فرزانه آنجا بهره برد و عازم عراق شد...

کسانی بودند ـ همچون مرحوم آقا سید محمدکاظم یزدی رحمه‌الله‌ و مرحوم شیخ فضل‌الله‌ نوری ـ که دوربین و آینده‌نگر بودند و می‌گفتند: مشروطه، «کلِمَةُ حَق یرادُ بِهَا باطِلٌ؛ سخن حقی است، ولی باطل از آن اراده شده است».[۱] ولی دیگران آخر مطلب را از اول کار نمی‌دیدند که چگونه هر کس پول بیشتر صرف کند وکیل می...

جائر(ابن ابی دؤاد) پیش خلیفه وقت(معتصم عباسی) آمد و گفت: «[چون] من نمک خلیفه را خورده ام، نباید بر خلیفه خیانت کنم. به شما می گویم [آیا شما] اقوال تمام علما را کنار گذاشتید و قول این اسود(کنایه توهین آمیز به امام جواد-ع-) را بر همه مقدم داشتید، و حال آنکه شَطری (بخشی) از این امت او را امام می دانند ...

علمای مشروطه‌خواه به اسم تقلیل ظلم قاجار به میدان آمدند و مشروطه را تأیید و امضا کردند، اما چه تقلیلی، که سرانجام حاضر نشدند بگویند ما با مشروطه موافق شرع و دین (مشروطه مشروعه) موافقیم و سرانجام کار به جایی رسید که موافقت قوانین مجلس با نظر طراز اول فقها را که به همین وسیله مردم و علمای اسلام و نجف ...

امضای تأیید مشروطیت را زمانی از آخوند رحمه‌الله گرفتند که ایشان کاملاً مشغول به فکر و در حال آماده‌سازی و ترتیب مطالب درس بود، هنگامی که آخوند رحمه‌الله از پله‌های اطاق مطالعه شخصی به پایین می‌آمد تا به مجلس درس برود که تمام فکرش در جمع‌آوری درس بود و برای فکر کردن در امر دیگر وقت نداشت، اساس‌نامه و...

دلیل مشروطه‌خواهان این بود که دولت قاجار ظالم و مستبد است و دفع ظلم قاجار با مشروطه امکان‌پذیر است؛ بنابراین، برای دفع ظلم قاجار، مشروطه واجب است. غافل از اینکه ظلم را چگونه باید رفع و برطرف کرد. هیچ‌کس با ظلم و استبداد موافق نیست، ولی آیا می‌شود ظلم را با اشد ظُلماً (با ظلم بیشتر) برطرف نمود و آن‌گ...

مقدسین علما ـ غیر از مرحوم شیخ عبدالله ـ با مشروطه مخالف بودند، البته ایراد نمودن و عیب‌گیری از دیگران آسان است. خدا می‌داند که اگر ما جای آنها بودیم چه می‌کردیم؟! هیچ نمی‌شود به آنها و اصحاب مشروطه ـ یعنی مرحوم آخوند خراسانی، میرزای نایینی و… ـ اعتراض کرد، مقامشان خیلی از ما بالاتر بوده است. در محض...

کشته‌شدن مرحوم شیخ فضل‌الله نوری مثل توپ در نجف صدا کرد، و علیه مرحوم آخوند خراسانی تمام شد. اگر این قضیه نبود، ریاست مطلقه و مرجعیت عامه مانند میرزای شیرازی بزرگ رحمه‌الله به ایشان می‌رسید. لذا وقتی بعد از قتل مرحوم نوری نزد مرحوم آخوند آمدند، فرمود: دنیای مرا از بین بردید، آیا می‌خواهید آخرتم را ه...

مرحوم شیخ فضل‌الله نوری می‌فرمود: مشروطه، مقدمه کشف حجاب است و کشف حجاب از لوازم مشروطیت است، همچنین مشروطه مقدمه جلوگیری و مبارزه با روحانیون است. ولی طرف‌داران مشروطه می‌گفتند: آیا می‌شود مجلس شورا و مشروطه را که خود آخوندها تأسیس کرده‌اند، آخوندها را از بین ببرد؟! ولی چنان شد که مرحوم شیخ فضل‌الل...

مردم این زمانه مرجعی را می‌خواهند که به او وجوهات بدهند و دست او را ببوسند، به شرط اینکه تابع و مطیع آنها باشد، نه متبوع و مطاع! کفار، علمای شیعه را به‌عنوان مُحلّل می‌خواهند تا از طریق نفوذ و قدرت آنها به قدرت برسند؛ لذا همین که قدرت به آنها منتقل شد، دیگر با مراجع کاری ندارند. حاضرند به آنها احترا...