کتمان مذهب برای من سالم‌تر است

زمخشری در علم کلام، معتزلی است؛ و با اشعری‏‌ها خیلی بد بوده و به آنها بد می‌‏گفته است. برعکس شاگردی داشته اشعری‌مذهب که با معتزله خیلی بد بوده است. کتاب ربیع‌الابرار زمخشری روایاتی دارد که عامه از آن نقل می‌کنند.

در احوال زمخشری دارد که سروده است:

اِذا سَأَلوا عَنْ مَذهَبی لَمْ اَبُح به        وَ اَکتُمُهُ، کتْمانُهُ لِی اَسْلَمُ
فَاِنْ حَنَفیاً قُلْتُ، قالُوا بِأَنّنی             یبیحُ الطَّلی وَ هُوَ الشَّرابُ المُحَرَّمُ
وَ إِنْ مالِکیاً قُلْتُ، قالُوا بِأَنّنِی            یبِیحُ لَهُمْ أَکلَ الْکلابِ وَ هُمْ هُمُ
وَ إِنْ شافِعِیاً قُلْتُ، قالُوا بِأَنّنِی           یبِیحُ نِکاحَ الْبِنْتِ وَ الْبِنْتُ تَحْرُمُ
وَ إِنْ حَنْبَلِیاً قُلْتُ، قالُوا بِأَنّنِی            ثَقِیلٌ، حُلُولیٌّ، بَغِیضٌ مُجَسِّمُ

(هر گاه از مذهب من بپرسند، مذهب خود را فاش نمی‏‌کنم و آن را کتمان می‏‌کنم؛ زیرا کتمان آن برای من سالم‌‏تر است.
اگر بگویم حنفی هستم، می‏‌گویند که او شراب را مباح می‏‌داند، درحالی‌که آن قطعاً شراب حرام است.
و اگر بگویم مالکی هستم، می‏‌گویند که او خوردن گوشت سگ را جایز می‌‏داند، درحالی‌که آنان خود سگ هستند.
و اگر بگویم شافعی هستم، می‌‏گویند که او ازدواج با دختر خود را جایز می‌‏داند، درحالی‌که ازدواج با دختر خود قطعاً حرام است.
و اگر بگویم حنبلی هستم، می‏‌گویند که او قائل به جسم‌بودن خدا می‏‌باشد)

ولی اقرار به مذهب خود نمی‏‌کند، با اینکه از قدمای علمای سنی‏‌هاست.

شیعه هم کأنّه نمی‏‌تواند به مذهب خود اقرار کند. بااین‌حال، اجتماع کرده‌‏اند بر جواز مذاهب اربعه، و شیعه چون از آن اربعه خارج است، لذا نزد آنها مشرک و کافر شمرده می‏‌شود، به جرم اینکه پیرو علی علیه‏‌السلام است!