صفحه اصلی

در حال بارگیری...
مناسک حج

مکان احرام

مکان احرام (میقات)

«۲۵۰» جهت مُحرم شدن، مکان‌های مشخصی در شرع، تعیین شده است و باید احرام عمره تمتع، از یکی از آنها واقع گردد و این مکانها «میقات» نامیده می‌‏شوند.

مکان مُحرم شدن با توجه به اختلاف راه‌هایی که حجاج از آنها به طرف مکه معظّمه می‌‏روند، یکی از این پنج میقات است:

۱. «مسجد شجره» (ذو الحلیفه)

«۲۵۱» مسجد شجره در نزدیکی مدینه واقع شده است و آن میقات کسانی است که بخواهند از راه مدینه به حج بروند؛ پس آن دسته از اهل ایران که به صورت «مدینه قبل» از مدینه به مکه مشرّف می‏‌شوند، میقات آنها مسجد شجره است.

تأخیر احرام از مسجد شجره‏

«۲۵۲» ۱. افرادی که از راه مدینه به مکه مشرّف می‏‌شوند هر چند میقات دیگری به نام «جُحْفه» در سر راه آنان باشد، لکن نمی‌‏توانند در حال عبور از ذو الحلیفه بدون عذر احرام را تا جحفه به تأخیر اندازند.

«۲۵۳» ۲. تأخیر احرام از مسجد شجره تا جحفه در وقت ضرورت، جائز است و جواز احرام با این فرض از مسجد شجره و انجام دادن کار ضروری و سپس کفّاره دادن، محل تامل است، پس احتیاط ترک نشود.

احرام در داخل مسجد شجره‏

«۲۵۴» ۱. در صورتی که ممکن باشد، احرام می‏‌باید در داخل مسجد، صورت گیرد؛ و در حالت عادی، مُحرم شدن در بیرون مسجد یا محاذات آن، کافی نیست.

«۲۵۵» ۲. احرام در مسجد شجره، احتیاطاً باید در مکان مسجد قدیم و اصلی صورت گیرد و در صورتی که قسمت اصلی و قدیمی معلوم نشود، می‌‏توانند نذر احرام کنند و مُحرم شوند یا به ظن اکتفا نمایند.

اگر ورود به مسجد ممکن نباشد

«۲۵۶» اگر در شرایطی امکان ورود به مسجد نباشد، احرام بستن از محاذات کافی است یعنی از طرف راست یا چپ مسجد قدیم.

نحوه مُحرم شدن بانوانی که عذر شرعی دارند

«۲۵۷» بانوانی که به دلیل عادت ماهیانه (حیض) نمی‌‏توانند داخل مسجد شجره توقّف نمایند، احرام آنها به یکی از گونه‌‏های ذیل، صورت می‌‏پذیرد:

«۲۵۸» ۱. این که با نذر مُحرم شوند، یعنی نذر نمایند که قبل از مسجد مُحرم شوند و احرام آنها صحیح است.

«۲۵۹» ۲. اگر بتوانند بدون توقف از دربی وارد مسجد شوند و از درب دیگر خارج شوند و در محلّ اصلی مُحرم شوند، احرام آنها صحیح است.

«۲۶۰» ۳. اگر نتوانند داخل مسجد شجره شوند، در خارج مسجد در محاذات آن مُحرم می‏‌شوند و بنا بر احتیاط در جحفه یا محاذی آن، احرام را تجدید می‏‌نمایند؛ ولی اگر به علّت خواب یا فراموشی، تجدید احرام نکنند در صورتی که نمی‌‏توانند به میقات برگردند، همان احرام اول کافی است.

توضیح: زنانی که عذر آنها استحاضه است، می‏‌توانند در داخل مسجد توقف نموده و مُحرم شوند ولی نفاس مثل حیض است.

۲. «وادی عقیق»

«۲۶۱» وادی عقیق، میقات اهل عراق و نجد و نیز میقات هر کسی است که از آنجا عبور می‏‌کند و به حج می‏‌رود. این میقات دارای سه قسمت است: 1 «سلخ» 2 «غمره» 3 «ذات عرق».

۳. «جُحفه»

«۲۶۲» «جحفه» میقات اهل شام و مصر و مغرب و کسانی که از آنجا عبور می‌‏نمایند، می‏‌باشد. افرادی که به عنوان «مدینه بعد» از ایران به جدّه می‌‏روند، از آنجا به جحفه رفته و مُحرم می‌‏گردند.

میقات در جحفه، خصوص مسجد نیست و از هر جای آن می‏‌توان مُحرم شد.

۴. «یلملم»

«۲۶۳» «یلملم» نام کوهی است و میقات اهل یمن و هر کسی است که از آنجا عبور می‏‌نماید.

۵. «قرن المنازل»

«۲۶۴» «قرن المنازل»، میقات اهل طائف و دیگر افرادی است که از آنجا عبور می‏‌نمایند.

افرادی که از محاذاتِ۱ میقات عبور می‏‌کنند

«۲۶۵» ۱. افرادی که در مسیر رفتن به حج، از خود میقات عبور نمی‏‌نمایند ولی از محاذات آن می‏‌گذرند، باید از محاذات اولین و نزدیک‌ترین میقات، مُحرم شوند

محاذات با میقات اگر خود شخص یقین یا اطمینان داشته باشد یا از پرسیدن اهل محلّ برایش گمان و مظنّه حاصل شود. کافی است.

«۲۶۶» ۲. اگر از هیچ راهی نتوانست علم یا اطمینان یا گمان به محاذات پیدا نماید، جواز احرام از اوّلین جایی که احتمالِ محاذات می‏‌دهد و تجدید آن در نزدیکترین میقات به مکه، محتمل است و بنا بر احتیاط اگر می‌‏تواند باید به میقات برود یا به جایی که محاذات به گونه مذکور در مسأله قبل برایش معلوم شود.

افرادی که از میقات یا محاذات آن، عبور نمی‏‌کنند

«۲۶۷» افرادی که در حج از میقات یا محاذی آن عبور نمی‏‌کنند، مکان احرام آنها یکی از محل‌های زیر است:

۱. مکه مکرّمه، محلّ احرام اهل مکه و نیز مکان احرام برای حج تمتّع است.

۲. منزل خود شخص، محل احرام برای کسی است که منزل او از میقات به مکه نزدیکتر باشد.

مُحرم شدن به وسیله نذر

«۲۶۸» ۱. گذشتن از میقات بدون احرام جایز نیست ولی مقدّم نمودن آن بر میقات به وسیله نذر جائز است؛ یعنی هر کسی می‏‌تواند نذر نماید که جلوتر مُحرم شود در این صورت اگر نذر او مطلق جلوتر مُحرم شدن باشد، در هر جا که خواست می‏‌تواند مُحرم شود و اگر نذر نموده باشد از مکان خاصی مُحرم شود، از همان مکان مُحرم می‏‌شود و نیاز به تجدید ندارد و حتی اگر با احرام نذری از میقات هم عبور نکند مانعی ندارد.

«۲۶۹» ۲. چنانکه کسی که نذر نموده از میقات جلوتر مُحرم شود، به نذر خود عمل نکند، اگر چه کفّاره عمل نکردن به نذر بر او ثابت می‏‌شود ولی احرام او در میقات صحیح است.

«۲۷۰» ۳. کسی که جلوتر از میقات مُحرم می‏‌شود، باید از محرّمات احرام دوری نماید.

ثابت شدن میقات‏

«۲۷۱» ۱. برای تشخیص مکان دقیق میقات بنا بر احوط و اقوی، تحصیل علم لازم است؛ و اگر علم ممکن نباشد، اکتفا به گمانی که از پرسیدن اهل اطلاع به این اماکن حاصل شود، بعید نیست

«۲۷۲» ۲. اگر به هیچ وجه برای او علم و اطمینان یا گمان حاصل نشود، می‌‏تواند با نذر جلوتر از میقات مُحرم شود.

گذشتن از میقات بدون احرام با عذر و از روی سهو

«۲۷۳» اگر کسی به خاطر عُذری، مانند بیماری یا فراموشی، یا ندانستن مسأله یا میقات در صورتی که ندانستن از روی تقصیر نباشد بدون احرام از میقات عبور نماید، یا بعد از عبور از میقات بفهمد احرامش باطل بوده چند صورت دارد:

«۲۷۴» ۱. اگر بتواند به میقات برگردد، واجب است برگردد و از آنجا مُحرم شود.

«۲۷۵» ۲. اگر نتواند به میقات برگردد:

الف. اگر به محدوده حرم نرسیده باشد، از همان جا مُحرم شود.

ب. و اگر به محدوده حرم رسیده باشد، چنانچه بتواند از حرم خارج شود، باید خارج شود و مُحرم شود؛ و در این دو صورت بنا بر احتیاط واجب، هر قدر می‏‌تواند به نحوی که حج از او فوت نمی‏‌شود از حرم فاصله بگیرد.

و اگر نتواند از حرم خارج شود، از همان جایی که هست‏ مُحرم می‏‌شود، هر چند وارد مکه شده باشد.

«۲۷۶» تذکر: خانمی که حائض بوده و مسأله را نمی‏‌دانسته و بدون احرام از میقات عبور نموده بر طبق مسأله بالا عمل می‏‌نماید.

گذشتن از میقات بدون احرام عمداً

«۲۷۷» هر گاه کسی عمداً بدون عذرِ موجّه از میقات بدون احرام عبور نماید و برگشتن به میقات برایش ممکن نباشد بنا بر احتیاط باید به وظیفه شخصی که با عذر احرام را ترک نموده ـ که در مسأله ۲۷۳ به بعد بیان شد ـ عمل نماید، و سپس قضا کند.

انجام دادن عمره بدون احرام‏

«۲۷۸» اگر از روی عذر مثل ندانستن مسأله یا فراموشی، عمره را بدون احرام به‌جا آورد، بعضی از فقها فرموده‏‌اند: «عمره وی صحیح است»، ولی این فرمایش، خالی از تامّل نیست و احوط بطلان آن است.

بازگشتن به قبل از میقات بعد از احرام‏

«۲۷۹» افرادی که در میقات مُحرم شده‌‏اند، اگر خواسته باشند می‏‌توانند به ما قبل میقات بازگردند و بعد از مدتی برای انجام دادن اعمال به مکه بروند، ولی باید از محرّمات احرام دوری نمایند؛ پس افرادی که در مسجد شجره مُحرم می‏‌شوند می‏‌توانند به هر دلیلی به مدینه منوّره مراجعت و سپس به مکه مکرّمه مشرّف شوند.

غسل و وضو و پاک بودن بدن برای احرام لازم نیست‏

«۲۸۰» کسی که می‏‌خواهد مُحرم شود، لازم نیست که طهارت از حدث داشته باشد، یعنی اگر جُنب یا حائض یا مستحاضه یا نفساء باشد یا وضو نداشته باشد، احرام او صحیح است؛ و اگر بدن او پاک هم نباشد، ضرری به‏ صحّت احرام وارد نمی‏‌کند، و حکم پاک بودن لباس احرام خواهد آمد.

لزوم خروج از احرام برای احرام بعد

«۲۸۱» ۱. کسی که برای عمره مُحرم شده است، باید با انجام اعمال آن از احرام خارج شود تا بتواند برای عمره تمتع مُحرم شود؛ در این فرض اگر ممکن باشد باید برای احرام عمره تمتع به میقات بازگردد.

«۲۸۲» ۲. اگر کسی بدون این که از احرام خارج شود، عمداً یا سهواً مجدداً مُحرم شود، احرام دوّم لغو و بی اثر است.

 

  • ۱. مراد از محاذات آن است که کسی که به طرف مکه می‏‌رود، به جایی برسد که میقات در یک خط راست عرفی به طرف راست یا چپ او واقع شود به گونه‌‏ای که اگر از آنجا بگذرد، میقات متمایل به پشت او شود.

آخرین مطالب

نمایه‌ها

فیلم ها