شیخ ما۱ از آقای سید صدر رحمهالله پرسید: منظور از «علما» در آیه «إِنمَا یخْشَی اللهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَـاء؛ از میان بندگان تنها دانشمندان از خدا بیم دارند»۲ چیست؟ ایشان فرمود: «علمای بالله» مراد است، نه عالم به چند اصطلاح، زیرا در آیه کلمه «إِنّمَا» آمده است، که دلالت بر انحصار میکند، و عموم از آن استفاده نمیشود تا همه عالمان را شامل گردد.
وای بر ما اگر روزی بیاید که اسرار پنهان ما زیرورو شود و معلوم گردد که از اهل علم و اهل دین نیستیم.
وای بر ما اگر روزی بیاید که اسرار پنهان ما زیرورو شود و معلوم گردد که از اهل علم و اهل دین نیستیم، و تنها دنیای خود را آباد کردهایم، و با این هیکل و لباس و مقام، اعمال و رفتار و اقوال ما بهصورت غیرمستقیم سبب انحراف دیگران شده و حال اینکه فرمودهاند: «کونُوا دُعاةً لِلناسِ بِغَیرِ أَلْسِنَتِکمْ؛ با غیر زبانتان مردم را [به سوی دین و خدا] دعوت کنید»؛۳ زیرا اگر به قیامت یقین نداشته باشیم، معذور نیستیم، زیرا به ما گفته میشود: «أَفلا تَعَلمْتَ؟؛ چرا یاد نگرفتی؟»۴. و اگر به آن یقین داشته باشیم، ولی به مقتضای آن عمل نکنیم، باز معذور نخواهیم بود و به ما گفته میشود: «أَفَلا عَمِلْتَ؟؛ چرا عمل نکردی؟»۵.
در روایتی از امیرمؤمنان علی علیهالسلام آمده است: عالم بیعمل، وَقُود النار (آتشگیره و هیزم آتش جهنم) خواهد بود.۶