«١۵٣۴» مستحق زکات باید مؤمن (شیعه) باشد، مگر مورد چهارم و هفتم از مصارف زکات، که شرایط خاص خود را دارد.
«١۵٣۵» اگر طفل یا دیوانهای از شیعه فقیر باشد، انسان میتواند به ولیّ او زکات بدهد که به مصرف او برساند.
«١۵٣۶» اگر به ولیّ طفل و دیوانه دسترسی ندارد، میتواند خودش یا بهوسیله فردی امین زکات را به مصرف طفل یا دیوانه برساند؛ و باید موقعی که زکات را به مصرف آنان میرساند، نیت زکات کند. و اگر طفل ممیز است و اطمینان دارد که در همان مواردی صرف میکند که ولیّ او صرف میکرد، میتوان به خود طفل نیز داد و همچنین به سفیه، با اطلاع ولیّ او، میتوان زکات داد.
«١۵٣٧» به کسی که معصیت کبیره و اموری که در اسلام منکر و قبیح هست مرتکب میشود، مخصوصاً کسی که آشکارا معصیت انجام میدهد، بنابر احتیاط واجب نباید زکات بدهند، مگر بهقدر ضروریات او و خانوادهاش.
«١۵٣٨» انسان نمیتواند مخارج کسانی، مثل اولاد، که خرجشان بر او واجب است از زکات بدهد، ولی اگر مخارج آنان را ندهد، دیگران میتوانند به آنان زکات بدهند.
«١۵٣٩» اگر انسان زکات به پسرش بدهد که خرج زن و خدمتکار خود کند، اشکال ندارد.
«١۵۴٠» زنی که صیغه شده اگر فقیر باشد، شوهرش و دیگران میتوانند به او زکات بدهند، ولی اگر شوهرش در ضمن عقد شرط کند که مخارج او را بدهد یا بهجهت دیگری دادن مخارجش بر او واجب باشد، در صورتی که بتواند مخارج آن زن را بدهد یا زن بتواند او را مجبور کند، نمیشود به آن زن از سهم فقرا زکات داد.
«١۵۴١» زن میتواند به شوهر فقیر خود زکات بدهد؛ اگرچه شوهر، زکات را صرف مخارج خود آن زن نماید.
«١۵۴٢» سیّد نمیتواند از غیر سیّد زکات بگیرد، ولی اگر خمس و سایر وجوهات کفایت مخارج او را نکند و ناچار به گرفتن زکات باشد، میتواند از غیر سیّد زکات بگیرد، ولی احتیاط واجب آن است که اگر ممکن باشد فقط به مقداری که برای مخارج سالانهاش ضروری باشد بگیرد و اگر در اثنای سال از زکات بینیاز شد آن را عودت یا با اذن زکاتدهنده به مصرف مستحقین زکات برساند و خودش از خمس استفاده کند.