سوال بعدی این است که وسوسههای زیادی به سراغ ما میآید و در کارهایی که میکنیم ما را به شک میاندازد. گاهی هم ما را به سمت گناه میکشاند. برای مقابله با این وسوسههای ناگهانی چه کنیم؟ آیا میتوانیم کاری کنیم که دیگر این وساوس به سراغ ما نیایند؟
آیتاللّه منفرد:
بله؛ وسوسه یک امر واقعی است. و قرآن هم اشاره کرده به وسوسه، حضرت سجاد هم در خطبه هفدهم (صحیفه سجادیه) باز از این وساوس نفس شیطانی، پناه میبرد به ذات ربوبی؛ «وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ وَ نَعْلَمُ ما تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ» (وما انسان را خلق کردهایم و از وساوس و اندیشههای نفس او کاملا آگاهیم). این وسوسه نفس آنقدر مخفی است … از راه رفتن یک مورچه در شب تاریک روی سنگ صاف، مخفیتر است.
وسوسه یک امر حقیقی است و هست، اما من باید قوی باشم که وسوسه را با هدایت عقل اشتباه نکنم!
ما اکثر کارهایمان با وهم است. حرکت ما وهمی است؛ ...وهم هم فقط از شیطان است.
ما باید به واسطه دستورات اسلام مسدود کنیم، راه را بر شیطان ببندیم. وقتی که مسدود کردیم، نماز اول وقت هم خواندیم، قرآن هم تلاوت کردیم، توکل ما هم بر حضرت حق بود، دیگر آنها به هیچ نحو سراغ ما نمیآیند. نمیتوانند بیایند. استغفار هم زیاد کنیم؛ چون استغفار سبب میشود این وسوسه از ما دور شود.