حضرت آیتالله بهجت قدسسره:
«البلیة اذا عمت طابت؛ بلا وقتی شایع شود گوارا شود».
کسانی که [اینطور] نباشند و فکرشان در نماز مستقیم باشد، آنها خیلی نادرالوجودند!
به حسب ظاهر راهی که مختصر و مفید باشد و [انسان] خودش هم با تجربه احساس کند با اینکه مختصر بود نتیجه داد؛ این است که در نماز -چه دو رکعتی باشد، چه سه رکعتی، چه چهار رکعتی - یک آن به این فکر میافتد که نماز میخوانم [همان را عمداً از دست ندهد]. فکر [انسان، معمولاً مشغول] در و دیوار و مردم میشود [تا جایی که] حتی در روایت، ذکرالله با ذکرالناس مقابله شده است. یعنی آدم اگر بخواهد غافل شود همهاش در فکر [این است که] او چه کرد و دیگری چه کرد، و در ذکر ناس (مردم) است. [اگر طالب حضور قلب باشد] باید ملتفت باشد در ذکر ناس نباشد.
علی أی حال، انسان یک آن در نماز به یاد خدا میافتد و دیگر در یاد ناس نیست. یک آن، متذکر میشود که دارم برای خدا نماز میخوانم. یک آن! نمیشود که در تمام نماز یک آن هم اینطور نباشد.
ما میگوییم اگر یک آن، شما غفلت نداشتید و متوجه شدید، اختیارا روی خود را برنگردانید؛ اختیارا خود را از این حال منصرف نکنید. اختیارا! غیر اختیار اگر شد که مثل جاهای دیگر نماز [است و اشکال ندارد].
ما حالا یک آنش را پیدا کردیم. اختیارا روی خود را برنگردانید، قلبتان را از این جهت منصرف نکنید. همین کافی است.
با تجربه انسان میفهمد که من با این ضعفم یک آن متوجه شدم. [در روایات آمده است]: «مَن تقرب إلَیَّ شِبراً دَنَوْت الیه ذراعا، من تقرب إلَیَّ ذراعا تقربت الیه باعا؛ هر کس یک وجب به من نزدیک شود یک ذراع (کمتر از نیم متر) به او نزدیک میشوم و هر کسی یک ذراع به من نزدیک شود یک باع ( فاصله میان دو دست کشیده) به او نزدیک میشوم» و امثال اینها.
خدا أولیٰ [ و برتر از ما] است به اینکه این حالت را ابقا بکند و نگذارد ما این طرف و آن طرف برویم.