از امام صادق علیه‌السلام  سؤال  شد عقل چیست؟ حضرت فرمود: عقل چیزی است که به‌واسطه آن خدای رحمان عبادت شود و بهشت‌ها به آن کسب گردد، سؤال‌کننده گفت: پس آنچه در معاویه بود چیست؟ فرمود: آن حیله و شیطنت است، به عقل شباهت دارد، ولی عقل نیست. وسائل‌الشیعه، ج۱۵، ص۲۰۵   ...

حضرت علی علیه‌السلام می‌فرماید:  خدای سبحان به ملائکه فقط عقل داد و آنان را از شهوت و غضب بی‌نصیب ساخت؛ به حیوانات شهوت و غضب داد و آنها را از عقل بی‌بهره ساخت؛ اما انسان را از همه این امور بهره‌مند گردانید. پس انسان اگر شهوت و غضب را مطيع و مُنقاد عقل گرداند، برتر از ملائکه خواهد بود، زیرا با وجود ...

باید اهتمام ویژگان و برگزیدگان درگاه خداوندجل‌جلاله‌ به روزه عقل و قلب، از هر چیز که انسان را از پروردگار به خود مشغول می‌کند، باشد؛ و اگر به‌واسطه کثرت امور سرگرم کننده و غفلت، این‌گونه مراقبه در تمام اوقات امکان نداشت، دست‌کم باید انسان از خداوند عزّوجلّ بخواهد که او را بر این حال یاری نموده و به ...

حضرت آیت‌الله بهجت قدس‌سره: دین و حیا و عقل، همیشه همراه هم هستند؛ اگر دین نباشد، حیا و عقل هم وجود نخواهد داشت!...

ای برادر جان و ای خواهر! دل و جان خود را وارسی کن و ببین چه ای و که ای؛ اگر شهوت بر تو مسلط است، بدان که یکی از چهارپایان و بهائمی؛ اگر غضب بر تو مستولی است، بدان که سگ و گرگ و درنده ای؛ و اگر شیطنت بر تو غالب است، بدان که شیطان مجسمی و اگر صلاح دید و اشارات عقل را به کار می بندی و پیرو آن هستی، خدا...

حضرت آیت‌الله بهجت قدس‌سره درباره کلام اهل‌بیت علیهم‌السلام معتقد بودند: «سخنانشان بالاتر از سخنان مخلوق و پایین‌تر از سخنان خالق است» و نظرشان بر این بود انسان با خواندن این روایات گویا پای منبر آن بزرگواران حاضر می‌شود.    هر هفته، کلامی از حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام أمیرالمؤمنین علی بن ابیطالب...

حضرت آیت‌الله بهجت قدس‌سره: با متابعت و عدم متابعت از عقل، جای انسان اعلی‌علیین یا اسفل‌السافلین است. آیا عقل دستور به فرار از مهالک و یا گرایش به خیرات را نمی‌دهد؟!...

هنگام قرائت قرآن با عقل خود توجه داشته باش که خداوند جل‌جلاله سخن خود را با زبان خود بر تو می‌خواند و تو به کلام مقدس او گوش فرا می‌دهی و به اندازۀ بخشش او بدان اعتراف کن و از خداوند بخواه که مراد خود از آداب، پندها و احکام یادشده در قرآن را به تو بفهماند. اقبال‌الاعمال، ج ۱، ‌ص ۳۰۵   ...

حضرت آیت‌الله بهجت قدس‌سره: در عواقب این حرکات [حرکات مخلوقات به سوی خداوند متعال] جاهل می‌گوید:‌ ای کاش خلق نمی‌شدم! عالم می‌گوید: کاش هفتاد مرتبه حرکت به مقصد نمایم و بازگردم و حرکت نمایم و شهید حقّ بشوم!  به سوی محبوب، ص ۴۶   ...

حضرت آیت‌الله بهجت قدس‌سره: با نور عقل می‌توان فروع و اصول دین را اثبات نمود. کسانی که با قواعد و استدلالات عقلی مخالفند از بی‌دینی ترویج می‌کنند؛ زیرا: «لا دینَ لِمَنْ لا عَقْلَ لَهُ؛ هرکس عقل نداشته باشد، دین ندارد»١. در محضر بهجت، ج۱، ص ۲۴۳ ١. مستدرک‌الوسائل، ج‌۱۱، ص‌۲۰۸ و ۲۰۹؛ بحارالانوار، ج‌۱...