انگلیس در جنگ با دولت عثمانی فهمید که نخواهد توانست از راه سلاح و نبرد با دولت عثمانی و مردم مسلمان ـ اعم از شیعه و سنی ـ مقابله کند، ناچار از راه دسیسه، توطئه، حیله و رشوهدادن به رؤسای سپاه بر ما مسلط شد!...
به یاد دارم در نهضت عراق علیه انگلیس، میگفتند: در مجالس روضهخوانی از طرف دولت عثمانی هم شرکت میکردند، با اینکه معمولاً سنی بودند. روزی جمعیت در خانه مرحوم حاج حسین مازندرانی در کربلا جمع شده بودند؛ زیرا ـ بعد از میرزا محمدتقی شیرازی رحمهالله ـ کربلا در تقسیمات دولتی نسبت به نجف مرکزیت داشت. خطیب...
از عجایب اینکه در جنگ انگلیس و عثمانی، قویترین دولت روی زمین ـ یعنی دولت عثمانی ـ مغلوب ضعیفترین دولتها یعنی انگلیس شد، با اینکه امثال آقا سید محمدکاظم یزدی و آقای شیخالشریعة اصفهانی و آقا میرزا محمدتقی شیرازی رحمهمالله که از معاریف علما بودند و نیز دیگر علما وارد جنگ شدند و بدین ترتیب علمای شی...
وای بر کسانی که میگویند: قرآن، کتاب بزرگی است و حکیمی آن را آورده است، ولی وحی نیست. بله خدا هم حکیم است و مدعی وحی، تحدی میکند که اگر میتوانید مثل آن یا همانند بخشی از آن را بیاورید، شما که حکما زیاد دارید! همچنان که شفادادن بیماران و احیای مردگان معجزه حضرت عیسی علیهالسلام بود، تحدی این کتاب ه...
عجایب و غرایب از این بشر ظاهر میگردد، قضایا و حوادثی واقع میشود که بعد از پنجاه سال، علل و عوامل و اسباب آن کشف و معلوم میگردد. شخصیت بزرگی١ را که مخالف مشروطه بود کشتند، ولی هیچکس حتی بستگان او نفهمیدند که او را چه کسی کشته است. درهرحال، معروف بود که اگر وفات هم نکند، او را خواهند کشت!...
مرحوم شیخ فضلالله نوری که از مخالفین مشروطه بود، از پیش خبر میداد که کشف حجاب از لوازم مشروطه است. آن مرحوم میدید که مقررات مشروطه به ظاهر اسلامی است، ولی از مصادر لاابالی و بلکه بیدین (سفارت انگلیس) سرچشمه میگیرد و تأیید میشود. لذا به مشروطهخواهان گفته بود: مرا میکشند، شما را هم میکشند. د...
آقای قزوینی میگفتند: علما و بزرگان حتی شیخ حسنعلی را برای برداشتن عمامهشان به شهربانی میبردند.
همچنین رضاشاه به مرحوم [سید عبدالله] بهبهانی گفته بود: اول تو عمامهات را بردار، تا بقیه نمایندگان مجلس بردارند، ولی او برنداشت.
این برنامه، یک مأموریت عمومی بود. میخواستند اتحاد شکل و اتحاد متشکّل، و ...
علمای بزرگ و مراجع تقلید زمان ما وقتی در حرم (نجف، کربلا و…) مشغول زیارت میشدند، حالات و حرکاتی از آنها سر میزد که گویا کسی در حرم نیست، و اصلاً مسئله ریا در کار نیست! آنها که در نقد و جواب مسائل علمی، خود را افلاطون زمان میدانستند، چرا برای افراد کمتر و پایینتر از خود، خودنمایی و ریاکاری کنند؟!...
واقعاً زبان حال ما میگوید که در هر فعل و ترک باید ما را راهنمایی کنند. شخصی که به آقایی عقیده داشته و میخواسته در نماز جماعت او شرکت کند، میگفته است: عدهای مانع میشدند که من به نماز جماعت او بروم و به من میگفتند که آن آقا در ماجرای «مشروطه ـ مستبد» فلان عقیده را دارد که مخالف با عقیده شماست....
یکی از آقایان میگفت: بعد از گذشت بیست سال از جریان مشروطه فهمیدیم که برای انگلیس کار میکنیم، نه به نفع دین. در شهر خود دو بار انقلاب کردیم که باید روحانی وکیل باشد، درصورتیکه دولت امتناع میکرد.
البته در اول امرِ مشروطه علمایی هم بودند که پیشبینی و پیشگویی حوادث آینده را آن گونه که اتفاق افتاد،...