استعمال لفظ در بیش از یک معنا

اگر مسئله «استعمال لفظ در بیش از یک معنا» حل شود، خیلی از مطالب آیات و روایات حل می‌شود.

درباره «اللهُ الصمَدُ»١" در روایت آمده است که:«عَلی خَمْسَةِ أَوْجُهٍ؛ صمد پنج معنا دارد»؛٢ یعنی تمام آن معانی مراد است، معانی‌ای که جامع مشترک هم ندارند؛ مانند: «ألصمَدُ، ألمَصْمُودُ إلَیهِ فِی الْحَوآئِجِ؛ وَ ألصمَدُ، ألذی لاجَوْفَ لَهُ؛ صمد، یعنی کسی که همگان در خواسته‌هایشان به او نیاز دارند و روی می‌آورند، و صمد، یعنی کسی که اندرون خالی ندارد»؛ یعنی بسیط‌الحقیقه است. این معانی هیچ جامع و وجه مشترکی با هم ندارند تا گفته شود در معنای جامع استعمال شده و مشترک معنوی است.

• ١". اخلاص: ۲.
• ٢. ر.ک: معانی‌الاخبار، ص۶؛ اصول کافی، ج۱، ص۱۲۳؛ بحارالانوار، ج۳، ص۲۲۰؛ ج۴، ص۱۸۷؛ توحید صدوق، ص۹۰ و ۱۹۷؛ مصباح کفعمی، ص۳۲۹؛ المقام الأسنی، ص۵۴.