باید مواظب بود که تحمل سختی و ابتلائات در راه حق، به اندازهای باشد که انسان را به انحراف نکشاند!
شاعری بدین مضمون میگوید: «اگر آنان که به دنیا نیامدهاند بدانند که از روزگار چه دیدهام، هرگز نمیآیند». گذشته از طبقه انبیا و اولیا علیهمالسلام، رجالی از علما در صبر و استقامت عجیب بودهاند و بیماریهای بسیار دردناک را تحمل میکردند! آقایی به «حبس بول» خیلی آزاردهنده و دردناک مبتلا شده بود، به او گفته بودند: اگر طول بکشد، دردش زیاد و با خون زیاد همراه خواهد شد. بااینحال، آن آقا مقید بود که حتی آه نگوید. وقتی درد آن خیلی شدید میشد و به او فشار میآورد، فقط میگفت: «لاإِلهَ إِلاَّ اللّه».
استاد ما (شیخ محمدحسین غروی اصفهانی) میفرمود: از یکی از معروفین و مدرّسین مبتلا به حبس بول، احوالپرسی کردیم؛ وی گفت: اگر رادعِ الهی نبود، خود را اتلاف میکردم! (خودکشی میکردم). خیلیها از شدت درد و در اثر فشار مصیبت و بلا، اِنتحار و خودکشی کردهاند! در همین قم یکی دو نفر از اهل علم و در نجف یکی را میشناختم که خودکشی کردند. رحمةاللّهعلیهم! (رحمت خدا بر آنها). البته عمل آنان محمول است به خروج از اختیار؛ منتهی باید مواظب بود که تحمل سختی و ابتلائات در راه حق، به اندازهای باشد که انسان را به انحراف نکشاند!