کتاب جواهر، معجزه تاریخ

ما چند نفر را دیدیم که کشته کار بودند، و پیش همه معلوم بود؛ یکی شیخ انصاری رحمه‌الله و دیگری صاحب جواهر رحمه‌الله. راستی‌راستی، خودشان را می‌کشتند و از مصادیق «مِدادُ الْعُلَماءِ أَفْضَلُ مِنْ دِماءِ الشهَداءِ؛ مداد علما از خون شهیدان برتر است»١ بودند.

یک دوره فقه استدلالی مبسوط از صدر اسلام تا به حال نظیر جواهر نوشته نشده است. آقا شیخ عبدالحسین تهرانی رحمه‌الله می‌فرموده است: جواهر معجزه تاریخ است؛ زیرا چنین دوره فقهی تاکنون نوشته نشده است.

با چه توفیقی نوشته است. مقداری از آن را بر قبر یکی از بستگانش نوشت و ثواب آن را به صاحب قبر هدیه نمود. شاید در این زمان‌ها به این‌گونه کارها بخندند!

• ١. به همین مضمون: من لایحضره الفقیه، ج۴، ص۳۹۸؛ بحارالانوار، ج۲، ص۱۴، ۱۷؛ ج۷، ص۲۲۶؛ ارشادالقلوب، ج۱، ص۱۶۵؛ امالی صدوق، ص۱۶۸؛ امالی طوسی، ص۵۲۱؛ روضةالواعظین، ج۱، ص۹؛ عدّة الدّاعی، ص۷۷؛ عوالی‌اللّآلی، ج۴، ص۶۱؛ مستطرفات، ص۶۲۲؛ مشکاة الانوار، ص۱۳۷.