ایمان و اطمینان مؤمنان درجاتی دارد

سؤال: در جریان سؤال حضرت ابراهیم علیه‌السلام از کیفیت احیای موتی از خداوند متعال،١ چگونه ایشان اطمینان نداشت؛ با آنکه پیغمبر اولوالعزم بود!؟

جواب: مقصود قلب او، بِما أَنَّهُ مِنْ أَفْضَلِ الْأَنْبِیآءِ (از آن جهت که از افضل پیامبران علیهم‌السلام بود) نیست.

سؤال: چگونه ایمان با عدم اطمینان جمع می‌شود؟

جواب: لا بِما أَنَّهُ مِنْ أُولِی الْعَزْمِ، بَلْ بِما أَنَّهُ مِنَ الْمُؤمِنینَ (نه از آن جهت که پیامبر اولوالعزم بود؛ بلکه از آن جهت که مؤمن بود) و نیز برای اطمینان قلب مؤمنین دیگر و ترقی درجات ایمان آنها بود.

سؤال: مگر مؤمنین نیز در آن حضور داشته‌اند؟

جواب: لازم نیست همه در نزد او باشند. ایمان و اطمینان مؤمنان درجاتی دارد؛ و امکان دارد که از درجات عالیه ایمان به مرحله عیان برسد، و اطمینان و یقینشان بالا رود. حضرت موسی علیه‌السلام اگر به کوه طور هم نمی‌رفت، باز از همه افضل بود؛ ولی درجه بالاتر را طلب می‌نمود.

• ١. ر.ک: بقره: ۲۶۰.