چگونگی اقامه نماز در نزدیکی وفات پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم

آیا رسول خدا صلّی‌اللّه‌علیه‌وآله‌وسلم امر کرد که ابوبکر به جای ایشان نماز بخواند، و به‌عنوان نائب خویش تعیین کرد و بعد خودش به مسجد رفت؟! یا اصلاً امری و فرمانی در کار نبود و او از پیش خود رفت؟! عایشه این جریان را سه گونه نقل کرده است:

۱. همه مردم به ابوبکر اقتدا کردند و ابوبکر به پیغمبر صلّی‌اللّه‌علیه‌وآله‌وسلم؛١
٢. همه به حضرت رسول صلّی‌اللّه‌علیه‌وآله‌وسلم اقتدا کردند، حتی خود ابوبکر؛٢
٣. همه مردم حتی خود حضرت صلّی‌اللّه‌علیه‌وآله‌وسلم به ابوبکر اقتدا کردند.٣

بعد از او پرسیدند: این سه نقل با هم اختلاف دارند، و امکان ندارد که این واقعه، به سه صورت اتفاق افتاده باشد. پاسخ داد: من چه می‌دانم! بعضی این‌گونه می‌گویند و بعضی آن‌گونه و بعضی دیگر به‌گونه دیگر!

آری، این است گفتار سیدۀ اهل روایت در خصوص یک واقعۀ محسوس و آشکار!۴

• ١. صحیح بخاری، ج۱، ص‌۱۶۲، ۱۶۷ و ۱۷۵؛ السنن‌الکبری، بیهقی، ج۲، ص‌۸۱ و ۳۰۴.
• ٢. ر.ک: صحیح بخاری، ج۱، ص‌۱۶۷ و ۱۷۴؛ السنن‌الکبری، بیهقی، ج۳، ص‌۹۴.
• ٣. ر.ک: صحیح بخاری، ج۴، ص‌۱۲۲. نیز ر.ک: السنن ابن‌ماجة، ج۱، ص‌۳۹۰؛ ج۸، ص‌۱۵۲؛ فتح‌الباری، ج۲، ص‌۱۳۰.
• ۴. ر.ک: فتح‌الباری، ج۲، ص‌۱۳۰.