عملکرد امیرمؤمنان علیه‌السلام و معاویه درمورد بیت‌المال

آن حضرت بیت‌المال را جارو می‌کرد و نماز می‌خواند! و حتی گاهی به جای ماهیانه، هفته‌ای تقسیم می‌کرد.

از نحوه کار آنها (خلفا و صحابه) حقانیت و عدم حقانیت آنها معلوم می‌شود؛ مانند عملکرد حضرت امیر علیه‌السلام و معاویه درباره بیت‌المال. کار معاویه در تصرف و تقسیم بیت‌المال به‌حدی عجیب بود که «ابن‌زبیر» برای عبدالله‌بن‌عمر نوشت: «معاویه بیت‌المال را اِستِئثار می‌کرد!»؛۱ به گونه‌ای که حتی ابن‌زبیر آن‌چنانی نمی‌خواست مثل معاویه و یزید باشد!
گویا چیزهایی در کار بوده که امیرالمؤمنین علیه‌السلام به‌صورت یکسان و بالسویه تقسیم می‌کرد؛ زیرا اگر می‌خواست به مصلحت کار کند، دیگران در متابعت آن حضرت سوءاستفاده می‌کردند؛ لذا آن حضرت بیت‌المال را جارو می‌کرد و نماز می‌خواند! و حتی گاهی به جای ماهیانه، هفته‌ای تقسیم می‌کرد.۲ به ایشان می‌گفتند: تازه تقسیم کرده‌ای! می‌فرمود: من خزانه‌دار شما نیستم. اگر به اندازه هفت منطقه کوفه می‌رسید، تقسیم می‌کرد و در انبار نگه نمی‌داشت!
این نحوه عملکرد امیرمؤمنان علیه‌السلام در رابطه با بیت‌المال بود، اما ما اگر قانع باشیم که از حرام اجتناب کنیم و به حلال اکتفا کنیم و در کارمان بین حلال و حرام فرق بگذاریم و مثل معاویه سَخی نباشیم که به نور چشمی‌ها صد هزار بدهیم و دیگران را محروم بسازیم، خوب است!

• ۱. برای خود برمی‌داشت و به هر که دلش می‌خواست می‌بخشید.
• ۲. بناءالمقالة، ص۲۳۰، نیز ر.ک: وسائل‌الشیعة، ج۱۵، ص۱۰۹؛ بحارالانوار، ج۸۸، ص۳۸۳؛ الغارات، ج۱، ص۳۳.