«۲۳۷» در وضو واجب است با نیت، صورت و دست‌ها را بشویند و جلو سر و روی پاها را مسح کنند.
«۲۳۸» درازای صورت را باید از بالای پیشانی جایی که موی سر بیرون می‌آید، تا آخر چانه شُست، و پهنای آن به مقداری که بین انگشت وسط و شَست (یعنی انگشت میانی که وسطی و انگشت بزرگ که ابهام است) قرار می‌گیرد باید شسته شود، و اگر مختصری از این مقدار را هم نشوید وضو باطل است. و برای آنکه یقین کند این مقدار کاملاً شسته شده باید کمی اطراف آن را هم بشوید. و میزان در رستن‌گاه مو و در انگشتان، افراد مستوی‌الخلقه و عادی می‌باشد، پس کسانی که رستن‌گاه مو یا انگشتان آنها غیرعادی است، در مقدار شستن، افراد عادی را میزان قرار دهند.
«۲۳۹» اگر احتمال دهد چرک یا چیز دیگری در ابروها و گوشه‌های چشم و لب او هست که نمی‌گذارد آب به آنها برسد، چنانچه احتمال او در نظر مردم بجا باشد، باید پیش از وضو یا وقت شستنِ آنها وارسی کند که اگر هست برطرف نماید.
«۲۴۰» اگر پوست صورت از لای مو پیدا باشد، علاوه بر شستن ظاهر موها، بنابر احوط باید آب را به پوست هم برساند؛ و اگر پیدا نباشد شستن ظاهر مو کافی است و رساندن آب به زیر آن لازم نیست.
«۲۴۱» اگر شک کند که پوست صورت از لای مو پیداست یا نه، بنابر احتیاط واجب باید مو را بشوید و آب را به پوست هم برساند.
«۲۴۲» شستن داخل بینی و مقداری از لب و چشم که در وقت بستن دیده نمی‌شود واجب نیست، ولی برای آنکه یقین کند از جاهایی که باید شسته شود چیزی باقی نمانده، واجب است مقداری از آنها را هم بشوید. و کسی که نمی‌دانسته باید این مقدار را بشوید، اگر نداند در وضوهایی که گرفته این مقدار را شسته یا نه، نمازهایی که خوانده صحیح است.
«۲۴۳» باید صورت و دست‌ها را از بالا به پایین شست و اگر از پایین به بالا بشوید و به همان شستن اکتفا کند، بلکه مطلقاً در بعضی موارد، وضو باطل است و احتیاط واجب آن است که در هر عضو ابتدا قسمت‌های بالاتر و سپس قسمت‌های پایین‌تر را بشوید و رعایت ترتیب عرفی، کافی است.
«۲۴۴» اگر دست را تر کند و به صورت و دست‌ها بکشد، باید بنابر احتیاط تری دست به‌قدری باشد که به‌واسطه کشیدن دست، کمی آب بر آنها جاری شود.
«۲۴۵» بعد از شستن صورت باید دست راست و بعد از آن دست چپ را از آرنج تا سر انگشت‌ها بشوید، به‌طوری‌که دست‌ها کاملاً شسته شود.
«۲۴۶» برای آنکه یقین کند آرنج را کاملاً شسته، باید مقداری بالاتر از آرنج را هم بشوید.
«۲۴۷» کسی که پیش از شستن صورت، دست‌های خود را تا مچ شسته، در موقع شستن دست‌ها برای وضو باید تا سر انگشتان را بشوید، و اگر فقط تا مچ را بشوید وضوی او باطل است.
«۲۴۸» در وضو شستن صورت و دست‌ها مرتبه اول واجب و مرتبه دوم مستحب و مرتبه سوم و بیشتر از آن حرام می‌باشد و مقصود از هر مرتبه، شستن تمام عضو است.
«۲۴۹» بعد از شستن هر دو دست، باید جلو سر را با تری آب وضو که در دست مانده مسح کند. اگر تری در دست نمانده باشد، وظیفه‌اش در مسئله ٢۵٧ بیان خواهد شد. و احتیاط واجب در مسح سر از بالا به پایین است؛ و مسح کردن با دست راست بهتر است.
«۲۵۰» جلوی سر (یک قسمت از چهار قسمت سر، که مقابل پیشانی است) جای مسح می‌باشد و هر جای این قسمت را به هر اندازه مسح کند کافی است، اگرچه احتیاط مستحب آن است که از درازا به اندازه درازای یک انگشت و از پهنا به اندازه پهنای سه انگشت بسته مسح نماید، و واجب است در صورت امکان مسح با کف دست باشد نه با پشت آن.
«۲۵۱» لازم نیست مسح سر بر پوست آن باشد بلکه بر موی جلو سر هم صحیح است، ولی کسی که موی جلو سر او به اندازه‌ای بلند است که اگر مثلاً شانه کند به صورتش می‌ریزد، یا به جاهای دیگر سر می‌رسد، باید بیخ موها را مسح کند یافرق سر را باز کرده پوست سر را مسح نماید. و اگر مقداری را که به صورت می‌ریزد یا به جاهای دیگر سر می‌رسد، جلوی سر جمع کند و بر آنها مسح نماید، یا بر موی جاهای دیگر سر، که جلوی آن آمده مسح کند، باطل است.
«۲۵۲» بعد از مسح سر باید با تری آب وضو که در دست مانده روی پاها را از سر یکی از انگشت‌ها تا برآمدگی روی پا مسح کند. و احتیاط مستحب این است که تا مَفصل پا مسح نماید.
«۲۵۳» پهنای مسح پا به هر اندازه باشد کافی است، ولی بهتر آن است که به اندازه پهنای سه انگشت بسته مسح نماید، و بهتر از آن، مسح تمام روی پاست.
«۲۵۴» اگر در مسح پا، همه دست را روی همه پا بگذارد و کمی بکشد صحیح است.
«۲۵۵» در مسح سر و روی پا باید دست را روی آنها بکشد پس اگر دست را نگهدارد و سر یا پا را به آن بکشد، وضو باطل است؛ ولی اگر موقعی که دست را می‌کشد سر یا پا مختصری حرکت نماید اشکال ندارد.
«۲۵۶» جای مسح باید خشک باشد، و اگر به‌قدری تر باشد که رطوبت کف دست به آن اثر نکند، مسح باطل است، ولی اگر تری آن به‌قدری کم باشد که رطوبتی که بعد از مسح در آن دیده می‌شود، بگویند فقط از تری کف دست است، اشکال ندارد.
«۲۵۷» اگر برای مسـح، رطوبتی در کف دست نمانده باشد، نمی‌تواند دست را با آب خارج، تـر کند. بلکه باید از اعضای دیگر وضو، رطوبت بگیـرد و با آن مسح نماید؛ و بهتر است اول از تری موی ریش و ابرو کمک بگیرد و اگر در آنها تری نبود از دست‌ها رطوبت می‌گیرد.
«۲۵۸» هرگاه به‌سبب گرمی هوا یا جهات دیگر هیچ رطوبتی در اعضا برای مسح باقی نمی‌ماند، بنابر احتیاط واجب هم با آب خارج مسح کند و هم بعد از وضو تیمم کند.
«۲۵۹» اگر رطوبت کف دست فقط به اندازه مسح سر باشد، احتیاط واجب آن است که سر را با همان رطوبت مسح کند، و برای مسح پاها از اعضای دیگر وضو رطوبت بگیرد؛ و بنابر احتیاط واجب باید اول از تری موی ریش و ابرو کمک بگیرد و اگر در آنها تری نبود از دست‌ها رطوبت بگیرد.
«۲۶۰» مسح کردن از روی جوراب و کفش باطل است، ولی اگر به‌سبب سرمای شدید یا ترس از دزد و درنده و مانند اینها نتواند کفش یا جوراب را بیرون آورد، مسح کردن بر آنها اشکال ندارد، و اگر روی کفش نجس باشد باید چیز پاکی بر آن بیندازد و بر آن چیز مسح کند و احتیاطاً تیمم هم بنماید.
«۲۶۱» اگر روی پا نجس باشد و نتواند برای مسح، آن را آب بکشد، اگر جبیره ممکن نباشد، باید تیمم نماید، و اگر جبیره ممکن بود باید هم وضوی جبیره‌ای بگیرد و هم تیمم کند؛ بنابر احوط.
«۲۶۲» تکرار مسح موجب بطلان وضو نیست، خصوصاً اگر برای رعایت احتیاط باشد، مگر آنکه از روی تشریع یا وسوسه باشد.
