مدارای امیرالمؤمنین و سیدالشهدا (ع) با دشمنان

در صفین وقتی لشکر معاویه بر آب مسلط شدند، آب را بر آن حضرت و اصحابش بستند، اما وقتی که حضرت مسلط شد، به آنها آب داد و مانع نشد.۱ آیا تا به حال دیده یا شنیده شده که کسی در وقت جنگ، به دشمن خود آب بدهد؟!
در زمان پادشاهی روسیه، در جنگ جهانی اول هرچه لشکر برای جنگ با آلمان می‌رفتند، برنمی‌گشتند. یک بار وقتی قطار پر از جوان می‌خواست برای جنگ حرکت کند، مادران آنها جلوی قطار خوابیدند تا مانع حرکت او شوند. از مسکو کسب تکلیف کردند، دستور رسید که با قطار از روی مادرها عبور کنید.

تعداد لشکر امام حسین علیه‌السلام در شب عاشورا قریب هزار نفر بود، شب عاشورا ده نفر، ده نفر، بعضی با خداحافظی و بعضی حتی بدون خداحافظی رفتند!

معمول بود که در وقت جنگ و حمله، چند نفر نگهبان می‌گذاشتند تا کسی فرار نکند، اما امام حسین علیه‌السلام در شب عاشورا فرمود: «أَنْتُمْ فی حَلٍّ مِنْ بَیعَتی؛ بیعت خود را از شما برداشتم».۲ این قوم با من کار دارند، هرکه می‌خواهد برود. تعداد لشکر امام حسین علیه‌السلام در شب عاشورا قریب هزار نفر بود، شب عاشورا ده نفر، ده نفر، بعضی با خداحافظی و بعضی حتی بدون خداحافظی از رکاب آن حضرت دور شدند و رفتند!

همچنین سیدالشهدا علیه‌السلام به حضرت مسلم رحمه‌الله فرموده بود که با مهربانی رفتار کند، و شاید سبب کشته‌شدن و شهادت حضرت مسلم، همین بوده که اذن جنگ نداشته و گرنه در دارالاماره و مقرّ ابن‌زیاد، بیشتر از بیست نفر نبود و حضرت مسلم می‌توانست آنها را محاصره کند.

• ۱. شرح نهج‌البلاغه ابن‌ابی‌الحدید، ج۳، ص۳۱۹؛ بحارالانوار، ج۳۲، ص۴۳۸؛ وقعة صفین، ص۱۶۲.
• ۲. بحارالانوار، ج۱۱، ص۱۴۹؛ ج۴۴، ص۳۱۵؛ ج۴۵، ص۹۰؛ امالی صدوق، ص۱۵۴؛ قصص‌الانبیاء جزایری، ص۳۶. از عبارت «فَأَما عَسْکرُهُ ففارَقُوهُ، وَ أَما أَهْلُهُ الأَدْنَوْنَ فَأَبَوْا وَ قالُوا: لا نُفارِقُک، فَقالَ لَهُم: فَإِنْ کنْتُمْ وَطنْتُمْ أَنْفُسَکمْ عَلی ما وَطنْتُ نَفْسی عَلَیهِ، فَاَعْلَمُوا....؛ لشکر آن حضرت از او جدا شدند، ولی بستگان نزدیک باقی مانده و گفتند: از تو جدا نمی‌شویم، آن‌گاه حضرت به آنان فرمود: حال که شما همراه با من، خود را برای مرگ آماده کرده‌اید، پس بدانید...» که در برخی منابع یاد شدۀ در پانوشتِ گذشته آمده است، به دست می‌آید که بسیاری از لشکریان حضرت، شب عاشورا از آن حضرت جدا شدند.