برای پنج چیز، بعد از سلام نماز، انسان باید دو سجده سهو به دستوری که بعداً گفته میشود بهجا آورد:
١ـ اگر در بین نماز سهواً حرف بزند؛
٢ـ اگر یک سجده را فراموش کند؛
٣ـ اگر در نماز چهار رکعتی بعد از سجده دوم شک کند که چهار رکعت خوانده یا پنج رکعت. ولی اگر قبل از تمام شدن سجده دوم شک کند، عمل به وظیفهای که قبلاً گفته شد مینماید و بنابر احتیاط دو سجده سهو بهجا میآورد؛ و همچنین اگر در حال ایستاده شک کرد که شش رکعت خوانده یا پنج رکعت، بدون رکوع مینشیند و تشهد خوانده، سلام میدهد و دو سجده سهو برای ایستادن بیجا و دو سجده دیگر برای شکی که کرده، بنابر احتیاط انجام میدهد.
۴ـ جایی که نباید نماز را سلام دهد، مثلاً در رکعت اول، سهواً سلام بدهد؛
۵ـ اگر سهواً چیزی از غیر رکن را کم یا زیاد کند، بنابر احتیاط دو سجده سهو بهجا میآورد.
«١٠٠۶» اگر انسان اشتباهاً یا به خیال اینکه نمازش تمام شده، حرف بزند باید دو سجده سهو بهجا آورد.
«١٠٠٧» اگر چیزی را که غلط خوانده دوباره بهطور صحیح بخواند، برای دوباره خواندن آن سجده سهو واجب نیست، و همچنین اگر در بین نماز احتیاط موجبات سجده سهو پیش بیاید، بنابر اظهر سجده سهو واجب نمیشود.
«١٠٠٨» اگر در نماز سهواً مدتی حرف بزند و تمام آنها یک مرتبه حساب شود، دو سجده سهو بعد از سلام نماز کافی است.
«١٠٠٩» اگر سهواً تسبیحات اربعه را نگوید یا کمتر از یک مرتبه بگوید باید دو سجده سهو بهجا آورد.
«١٠١٠» اگر در جایی که نباید سلام دهد، به نیت سلام اشتباهاً هر سه سلام را بگوید دو سجده سهو کافی است.
«١٠١١» اگر یک سجده یا تشهد را فراموش کند و پیش از رکوع رکعت بعد یادش بیاید، و یا گمان کند که سجده را از رکعت پیش فراموش کرده است، باید برگردد و بهجا آورد، و بعد از نماز برای قیام بیجا احتیاطاً دو سجده سهو بهجا آورد و همچنین بنابر احوط دو سجده سهو دیگر برای زیاد شدن قرائت یا تسبیحات ـ اگر آنها را خوانده باشد ـ بهجا آورد.
«١٠١٢» اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید که یک سجده یا تشهد را از رکعت پیش فراموش کرده، باید بعد از سلام بنابر اظهر سجده یا تشهد را قضا نماید و بعد از آن برای تشهد فراموش شده دو سجده سهو و بنابر احتیاط واجب برای یک سجده فراموش شده نیز دو سجده سهو بهجا آورد.
«١٠١٣» اگر سجده سهو را بعد از سلام نماز عمداً بهجا نیاورد، معصیت کرده و واجب است هرچه زودتر آن را انجام دهد و چنانچه سهواً بهجا نیاورد، هر وقت یادش آمد باید فوراً انجام دهد و لازم نیست نماز را دوباره بخواند.
«١٠١۴» اگر شک دارد که سجده سهو بر او واجب شده یا نه، لازم نیست بهجا آورد.
«١٠١۵» کسی که شک دارد دو سجده سهو بر او واجب شده یا چهار سجده، اگر دو سجده بنماید کافی است.
«١٠١۶» اگر بداند یکی از دو سجده سهو را بهجا نیاورده، در محل تدارک میکند و در غیر محل بنابر احتیاط واجب دو سجده سهو بهجا آورد و اگر بداند سهواً سه سجده کرده، بنابر احتیاط مستحب دوباره دو سجده سهو بنماید.
«١٠١٧» اگر واجبی از واجبات سجده سهو را فراموش کرد، اگر محل آن نگذشته آن را بهجا میآورد و اگر بعد از سلام فهمید، بنابر احتیاط سجده سهو را اعاده کند.
«١٠١٨» اگر در سجده سهو شک کرد که دو سجده بهجا آورده یا یک سجده، بنا را بر دو میگذارد، اگرچه قبل از تشهد باشد، و اگر شک کرد که دو سجده بهجا آورده یا سه سجده، بنا را بر دو میگذارد. و همچنین به شک در ذکر یا طمأنینه اعتنا نمیکند، اگرچه قبل از سربرداشتن از سجده باشد، امّا اگر شک کرد که اصل سجده را بهجا آورده یا نه، باید بهجا آورد.