نماز، بالاترین وقت ملاقات و استحضار و حضور در محضر خداست. چقدر مردم در مراتب قوسِ صعود و نزول با هم تفاوت دارند! نماز برای خضوع و خشوع جعل شده است، با همه مراتب خضوع و خشوع. ولی چقدر تفاوت دارد نماز و حال کسی که حقیقتاً نمازگزار و حاضر است، با نماز و حال کسی که ادای نمازگزار را در میآورد و شبیه نمازگزار است. البته بلاکلام چنین کسی نیز تکلیفش ساقط است و عقاب ندارد، ولی نماز او آثار و خواص نماز حقیقی را ندارد.
ما شبیه و صورت نماز را بهجا میآوریم و فایده آن فقط اسقاط تکلیف است؛ بهخلاف نماز سلمان رحمهاللّه که آنهمه خواص و آثار در تنویر قلب داشت.