در حال بارگیری...
آب یا مطلق است یا مضاف. آب مضاف آبی است که آن را از چیزی بگیرند، مثل آب هندوانه و گلاب، یا با چیزی مخلوط باشد، مثل آبی که به قدری با گِل و مانند آن مخلوط شود که دیگر به آن آب نگویند. و غیر اینها آب مطلق است و آن بر پنج قسم است: ١ـ آب کر؛ ٢ـ آب قلیل؛ ٣ ـ آب جاری؛ ۴ ـ آب باران؛ ۵ ـ آب چاه.
«٢١» آب کر، بنابر اقوی، مقدار آبی است که اگر در ظرفی که درازا و پهنا و گودی آن هر یک سه وجب است بریزند، آن ظرف را پر کند، و وزن آن از صد و بیست و هشت مَنْ تبریز بیست مثقال کمتر است و کافی است به حسب کیلو ۳۷۶/۷۴۰ کیلوگرم باشد، و به‌حسب لیتر هم به همین مقدار می‌باشد.
«٢٢» اگر عین نجس (مانند بول و خون) یا چیزی که نجس شده است (مانند لباس نجس) به آب کر برسد، و آب بو یا رنگ یا مزه نجاست را بگیرد، نجس می‌شود و اگر تغییر نکند نجس نمی‌شود.
«٢٣» اگر بوی آب کر به‌واسطه غیر نجاست تغییر کند، نجس نمی‌شود، و تا وقتی که مضاف نشده، پاک‌کننده است.
«٢۴» اگر عین نجس مانند خون به آبی که بیشتر از کر است برسد و بو یا رنگ یا مزه قسمتی از آن را تغییر دهد، چنانچه مقداری که تغییر نکرده کمتر از کر باشد تمام آب نجس می‌شود. و اگر به اندازه کر یا بیشتر باشد، فقط مقداری که بو یا رنگ یا مزه آن تغییر کرده نجس است.
«٢۵» آب فوّاره اگر متصل به کر باشد، آب نجس و هر متنجس را که قابل تطهیر با آب است، پاک می‌کند، ولی اگر قطره‌قطره روی آب نجس بریزد، آن را پاک نمی‌کند، مگر آنکه چیزی روی فواره بگیرند، تا آب آن قبل از قطره‌قطره شدن به آب نجس متصل شود و بهتر این است که آب فوّاره با آن آب نجس، مخلوط گردد.
«٢۶» اگر چیز نجس را زیر شیری که متصل به کر است بشویند، آبی که از آن چیز می‌ریزد، اگر متصل به کر باشد و بو یا رنگ یا مزه نجاست نگرفته باشد و عین نجاست هم در آن نباشد، پاک است.
«٢٧» اگر مقداری از آب کر یخ ببندد و باقی آن به قدر کر نباشد، چنانچه نجاست به آن برسد نجس می‌شود، و هر قدر از یخ هم آب شود نجس است.
«٢٨» آبی که به اندازه کر بوده، اگر انسان شک کند که از کر کمتر شده یا نه، مثل آب کر است، یعنی نجاست را پاک می‌کند در صورتی که تفاوت بین آبی که الآن هست و آنچه قبلاً بوده کم باشد، و اگر نجاستی هم به آن برسد نجس نمی‌شود. اما آبی که کمتر از کر بوده و انسان شک دارد به مقدار کر رسیده یا نه، حکم آب کر را ندارد.
«٢٩» کر بودن آب به سه راه ثابت می‌شود:
١ ـ خود انسان یقین کند یا اطمینان داشته باشد بنابر اظهر؛
۲ـ دو مرد عادل خبر دهند؛
۳ـ کسی که آب در اختیار اوست بگوید آب کُر است. مثلاً صاحب منزل بگوید: حوض منزل کُر است.
«٣٠» آب قلیل، آبی است که از زمین نجوشد و از کر کمتر باشد و آب باران (در حال باریدن) هم نباشد.
«٣١» اگر آب قلیل روی چیز نجس بریزد، یا چیز نجس به آن برسد نجس می‌شود، ولی اگر از بالا با فشار بلکه با مطلق حرکت از بالا به پایین، روی چیز نجس بریزد، مقداری که به آن چیز می‌رسد نجس و هرچه بالاتر از آن است پاک می‌باشد؛ و نیز اگر مثل فواره با فشار از پایین به بالا رود در صورتی که نجاست به بالا برسد پایین نجس نمی‌شود، و اگر نجاست به پایین برسد بالا نجس می‌شود.
«٣٢» آب قلیلی که برای بر طرف کردن عین نجاست روی چیز نجس ریخته شود و از آن جدا گردد، نجس است. و بنابر احتیاط واجب باید از آب قلیلی هم که بعد از برطرف شدن عین نجاست، برای آب کشیدن چیز نجس روی آن می‌ریزند و از آن جدا می‌شود اجتناب کنند. ولی آبی که با آن مخرج غائط را می‌شویند با پنج شرط پاک است:
١ ـ بو یا رنگ یا مزه نجاست نگرفته باشد؛
۲ـ نجاستی از خارج به آن نرسیده باشد؛
۳ـ نجاست دیگری مثل خون یا بول با غائط بیرون نیامده باشد؛
۴ـ ذره‌های غائط در آب پیدا نباشد؛
۵ـ بیشتر از مقدار معمول، نجاست به اطراف مخرج نرسیده باشد.
«٣٣» آب جاری، آبی است که از زمین بجوشد و جریان داشته باشد، مانند آب چشمه و قنات.
«٣۴» آب جاری، اگرچه کمتر از کر باشد، چنانچه نجاست به آن برسد تا وقتی بو یا رنگ یا مزه آن به‌واسطه نجاست تغییر نکرده، پاک است.
«٣۵» اگر نجاستی به آب جاری برسد، مقداری از آن، که بو یا رنگ یا مزه‌اش به‌واسطه نجاست تغییر کرده، نجس است. و طرفی که متصل به چشمه است، اگرچه کمتر از کر باشد، پاک است. و آب‌های دیگر نهر اگر به اندازه کر باشد یا به‌واسطه آبی که تغییر نکرده به آب طرف چشمه متصل باشد، پاک، وگرنه نجس است.
«٣۶» آب چشمه‌ای که جاری نیست، ولی طوری است که اگر از آن بردارند باز می‌جوشد، حکم آب جاری را دارد، یعنی اگر نجاست به آن برسد، تا وقتی بو یا رنگ یا مزه آن به‌واسطه نجاست تغییر نکرده، پاک است.
«٣٧» آبی که کنار نهر ایستاده و متصل به آب جاری است، حکم آب جاری را دارد.
«٣٨» چشمه‌ای که مثلاً در زمستان می‌جوشد و در تابستان از جوشش می‌افتد، فقط وقتی که می‌جوشد حکم آب جاری را دارد.
«٣٩» آب حوض حمام، اگرچه کمتر از کر باشد، چنانچه به خزینه‌ای که آب آن باندازه کر است متصل باشد، مثل آب جاری است.
«۴٠» آب لوله‌های حمام که از شیرها و دوش‌ها می‌ریزد و آب لوله‌های ساختمان، اگر متصل به کر باشد در حکم آب کر است.
«۴١» آبی که روی زمین جریان دارد، ولی از زمین نمی‌جوشد، چنانچه کمتر از کر باشد و نجاست به آن برسد نجس می‌شود، اما اگر از بالا با فشار به پایین بریزد، چنانچه نجاست به پایین آن برسد بالای آن نجس نمی‌شود.
«۴٢» اگر به چیز نجسی که عین نجاست در آن نیست، یک مرتبه باران ببارد، جایی که باران به آن برسد پاک می‌شود، و در فـرش و لباس و مانند اینها فشار لازم نیست. ولی باریدن دو سه قطره فایده ندارد، بلکه باید بنابر احوط طوری باشد که بگویند باران می‌آید، و به حدّ جریان برسد؛ و اگر زمین طوری است که آب به آن جریان پیدا نمی‌کند، کافی است به حدی ببارد که اگر زمین سخت بود بر آن جاری می‌شد.
«۴٣» اگر باران، به عین نجس ببارد و به جای دیگر ترشح کند، چنانچه عین نجاست همراه آن نباشد، و بو یا رنگ یا مزه نجاست نگرفته باشد پاک است. پس اگر باران بر خون ببارد و ترشح کند، چنانچه ذره‌ای خون در آن باشد، یا آنکه بو یا رنگ یا مزه خون گرفته باشد، نجس می‌باشد.
«۴۴» اگر بر روی بام عمارت، عین نجاست باشد، تا وقتی باران بر بام می‌بارد، آبی که به چیز نجس رسیده و از سقف یا ناودان می‌ریزد، در صورتی که صفات عین نجس را نداشته باشد و مضاف نشده باشد، پاک است؛ و بعد از قطع شدن باران اگر معلوم باشد آبی که می‌ریزد به چیز نجس رسیده است، نجس می‌باشد.
«۴۵» زمین نجسی که باران بر آن ببارد پاک می‌شود. و اگر باران بر زمین جاری شود و در موقع آمدن باران به جای نجسی که زیر سقف است برسد آن را نیز پاک می‌کند، اگر مضاف یا متغیر به نجاست نشده باشد.
«۴۶» خاک نجسی که به‌واسطه باران گِل شود پاک است؛ اگر آب باران به همه خاک برسد و بنابر احوط موقع مخلوط شدن با خاک، مضاف نشده باشد.
«۴٧» هرگاه آب باران در جایی جمع شود، اگرچه کمتر از کر باشد چنانچه موقعی که باران می‌آید، چیز نجسی را در آن بشویند و آب، بو یا رنگ یا مزه نجاست نگیرد، آن چیز نجس پاک می‌شود.
«۴٨» اگر بر فرش پاکی که روی زمین نجس است باران ببارد و بر زمین نجس جاری شود، فرش نجس نمی‌شود و زمین هم پاک می‌گردد، مگر اینکه آب، مضاف یا متغیر شود.
«۴٩» اگر آب باران بعد از آنکه از باریدن افتاد، در گودالی جمع شود و کمتر از کر باشد، چنانچه نجاست به آن برسد نجس می‌شود.
«۵٠» آب چاهی که از زمین می‌جوشد، اگرچه کمتر از کر باشد چنانچه نجاست به آن برسد، تا وقتی بو یا رنگ یا مزه آن به‌واسطه نجاست تغییر نکرده پاک است، ولی مستحب است پس از رسیدن بعضی از نجاست‌ها به چاه، به مقداری که در کتاب‌های مفصل گفته شده از آن چاه، آب بِکشند.
«۵١» اگر نجاستی در چاه بریزد و بو یا رنگ یا مزه آب آن را تغییر دهد، چنانچه تغییر آب چاه از بین برود، بنابر احتیاط واجب، آن آب موقعی پاک می‌شود که به آبی که از چاه می‌جوشد متصل باشد.
