۴۴٢۵. مستدعى است صورت شرعيّه‌ى حالات پنج‌گانه‌اى که ذکر شده است را بفرماييد؟
حالت اوّل: توافق مى‌کنند آقاى... مبلغ... تومان از آقاى... دريافت کند و با آن کار و تجارت نمايد و در مقابل از منافع حاصله مبلغ... تومان ماهيانه به صاحب پول بدهد، مشروط بر آن که کلّ منافع حاصله‌ى ماهيانه از سود پرداختى فوق کمتر نباشد و ضرر احتمالى وارده را عامل تقبّل نموده مدّت... ماه.
حالت دوّم: توافق گرديد آقاى... مبلغ... تومان وجه نقد از آقاى... دريافت و با آن کار و تجارت نمايد و از صددرصد سود حاصله ماهيانه که عامل اعلان مى‌کند مثلاً ۵٠% به عامل و ۵٠% به صاحب پول تعلّق گيرد و ضرر وارده‌ى احتمالى را عامل تقبّل نمود مدّت... سال.
حالت سوّم: توافق گرديد آقاى... مبلغ... تومان وجه نقد از آقاى... دريافت و با آن کار و تجارت نمايد. چنان‌چه سود اعلان شده ماهى مثلاً بين ١٠٠٠٠ تا ١۵٠٠٠ تومان باشد، ۵٠% عامل و ۵٠% صاحب پول و اگر سود بين ۵٠ تا ١٠٠ هزار تومان باشد، ٣٠% به عامل و ٧٠% به صاحب پول و به همين ترتيب، عامل ضرر احتمالى را تقبّل نمود، مدّت... ماه.
حالت چهارم: توافق گرديد آقاى... مبلغ... تومان وجه نقد از آقاى... دريافت و با آن، کار و تجارت نمايد و ماهيانه مبلغ... تومان از سود حاصله به صاحب پول پرداخت نمايد و در پايان مدّت چنان‌چه از سود پيش‌بينى شده، مازادى باقى ماند مثلاً ۵٠% به صاحب پول بدهد عامل ضرر احتمالى را قبول نمود مدّت... ماه.
حالت پنجم: توافق شد آقاى... مبلغ... تومان از آقاى... دريافت و با آن کار و تجارت نمايد و از سود حاصله ماهى... تومان به صاحب پول بدهد و کليّه‌ى ضرر وارده‌ى احتمالى را نيز عامل تقبّل کرد مدّت... ماه.
ج. در فرض دوّم و سوّم اگر يکى را تعيين و فرض‌هاى ديگر را به صورت شرط قرار دهند، مضاربه صحيح است؛ ولى فرض اوّل و چهارم و پنجم خالى از اشکال نيست.
