«۵٢» آب مضاف ـ که معنی آن گفته شد ـ چیز نجس را پاک نمیکند، وضو و غسل هم با آن باطل است.
«۵٣» آب مضاف هرقدر زیاد باشد اگر ذرهای نجاست به آن برسد، نجس میشود ـ البته در موارد متعارف که احتمال نجس شدن به وسیله ملاقات داده شود ـ ولی چنانچه از بالا با فشار روی چیز نجس بریزد، مقداری که به چیز نجس رسیده نجس و مقداری که بالاتر از آن است پاک میباشد؛ مثلاً اگر گلاب را از گلابدان روی دست نجس بریزند، آنچه به دست رسیده نجس، و آنچه به دست نرسیده پاک است. بلکه در بعضی از موارد که آب مضاف جریان دارد، اگر قسمت آخر آب، نجس شود نجس شدن قسمت اوّل آن، خالی از تأمل نیست، اگرچه سطح اوّل و آخر آب یکی باشد و از بالا به پایین جریان نداشته باشد، در صورتی که عرفاً بهسبب ملاقات، تأثر و انفعال حاصل نشود، بلکه نجس نشدن قسمت اول، خالی از وجه نیست.
«۵۴» اگر آب مضافِ نجس، طوری با آب کر یا جاری مخلوط شود که دیگر به آن، آب مضاف نگویند، بلکه مردم بگویند آب است (بدون ضمیمه کردن کلمه دیگری به آن) پاک میشود.
«۵۵» آبی که مطلق بوده و معلوم نیست مضاف شده یانه، و با مختصر تحقیق و بررسی هم نشود وضع آن را روشن کرد، مثل آب مطلق است، یعنی چیز نجس را پاک میکند، وضو و غسل هم با آن صحیح است. و آبی که مضاف بوده و معلوم نیست مطلق شده یا نه، مثل آب مضاف است، یعنی چیز نجس را پاک نمیکند، وضو و غسل هم با آن باطل است.
«۵۶» آبی که معلوم نیست مطلق است یا مضاف و معلوم نیست که قبلاً مطلق یا مضاف بوده، نجاست را پاک نمیکند، وضو و غسل هم با آن باطل است؛ ولی اگر به اندازه کر یا بیشتر باشد و نجاست به آن برسد حکم به نجس بودن آن نمیشود.
«۵٧» آبی که عین نجاست مثل خون و بول به آن برسد و بو یا رنگ یا مزه آن را تغییر دهد، اگرچه کر یا جاری باشد نجس میشود. ولی اگر بو یا رنگ یا مزه آن بهواسطه نجاستی که بیرون آن است عوض شود، مثلاً مرداری که پهلوی آب است بوی آن را تغییر دهد، نجس نمیشود.
«۵٨» آبی که عین نجاست مثل خون و بول در آن ریخته و بو یا رنگ یا مزه آن را تغییر داده، چنانچه به کر یا جاری متصل شود، یا باران بر آن ببارد، یا باد باران را در آن بریزد، یا آب باران هنگام باریدن، از ناودان در آن جاری شود، و تغییر آن از بین برود پاک میشود؛ و اگر قبل از اتصال به کر یا جاری یا باریدن باران تغییر از بین برود همینقدر که آب کر یا جاری به آن متصل شود و یا آب باران به آن برسد پاک میشود و لازم نیست با آن مخلوط شود.
«۵٩» اگر چیز نجس را در کر یا جاری آب بکشند، آبی که بعد از بیرون آوردن از آن میریزد پاک و پاککننده است.
«۶٠» آبی که پاک بوده و معلوم نیست نجس شده یا نه، پاک است و پاککننده نیز هست؛ و آبی که نجس بوده و معلوم نیست پاک شده یا نه، نجس است.
«۶١» نیمخورده سگ، خوک و کافر، نجس و خوردن آن حرام است؛ و نیمخورده حیوانات حرامگوشت، پاک است، ولی خوردن آن مکروه میباشد.