أَلْزَمَنی حُکمُک وَ بَلاؤُک یعنی چه؟

بنده از آقایی شنیدم که می‌فرمود: دوازده‌ساله بودم که با پدرم نزد ناصرالدین شاه رفتیم، او به پدرم گفت: آقازاده شما رساله‌ای نوشته؟ پدرم فرمود: چیزی نوشته است. از من پرسید: معنای «أَلْزَمَنِی حُکمُک وَ بَلاؤُک؛ حکم و بلای تو، مرا وادار کرده است»١ چیست؟ بلافاصله گفتم: یعنی: «أَلْزَمَنِی بِخَلْقِ الأَسْبابِ؛ با آفرینش اسباب مرا وادار کرد»؛ یعنی به من گوش و چشم و زبان داد که بتوانم با آن غیبت نکنم و دروغ نگویم و… .

• ١. دعای کمیل: اقبال‌الاعمال، ج۳، ص۳۳۳.