ج. اين همان مورد احتياطى است که بازى با آلات معدّه بدون معاوضه، محل احتياط است، و در شطرنج و مانند آن احتياط شديد است.

ج. بازى با آلات معدّة بدون عوض، مورد احتياط است و اين احتياط در شطرنج و نرد شديد است و اگر در معامله انتزاع جواز مطلق شود (زيرا معاوضه نيز امرى است قصدى) و در آن ترويج حرام باشد، جايز نيست و تکسّب با چيزى که منفعت محلّله ندارد، جايز نيست و نگاه کردن به افراد اگر ضدّ نهى‌ازمنکر نباشد، حرام نيست.

ج. شطرنج با همان خصوصياتى که از قديم داشته، ساختنش حرام است، و نگهدارى آن هم حرام است، اگر فايده‌اى غير از بازى کردن با آن نداشته باشد، خريد و فروش آن نيز در اين‌صورت حرام است.