حضرت علی علیه‌السلام می‌فرماید:  خدای سبحان به ملائکه فقط عقل داد و آنان را از شهوت و غضب بی نصیب ساخت؛ به حیوانات شهوت و غضب داد و آنها را از عقل بی بهره ساخت؛ اما انسان را از همه این امور بهره مند گردانید. پس انسان اگر شهوت و غضب را مطيع و مُنقاد عقل گرداند، برتر از ملائکه خواهد بود، زیرا با وجود ...

زنهار که بیماری روح را سهل نگیری و آن را به بیماری جسم قياس نکنی، چرا که مسامحه در علاج بیماری نفس، آدمی را به هلاکت دائمی و شقاوت ابدی می رساند و بر عکس، صحت و سلامت روح، انسان را به زندگانی ابدی و حیات حقیقی نائل و دلش را آماده دریافت فیض‌های بی حد و حساب رب الأرباب می کند و قلبش آیینه صور جميع مو...

کسی که در پی کسب فضایل و دفع رذایل است، چند چیز را باید رعایت کند: الف) این که از هم نشینی با بدان بپرهیزد. ب) در شناسایی عیوب خود و درمان آنها بکوشد و اعمال خود را حمل بر صحت نکند. ج) دیگران را آیینه عبرت کند و بداند که کارهای ناپسند آنان اگر از او هم سرزند، ناپسند است. د) از آنچه که مایه تحریک قوا...

جوانان باید خود را دریابند و در پی تزکیۀ دل و تهذیب نفس برآیند و بدانند که هر کار کوچک و بزرگی که از انسان سرزند و هر کنش و واکنشی که از وی ناشی شود، هم در دل و جان او اثر می گذارد و هم در صحیفه اعمال او ثبت می شود، به گونه‌ای که چون قیامت فرا رسد و پرده طبیعت از پیش چشمش برداشته شود، بی اختیار فریا...

مَثَل کسانی که به عبادات ظاهری می‌پردازند و از تصفیه دل و جان غافل‌اند، مثل قبر مرده‌ای است که ظاهر آن را زینت کرده باشند و درون آن مردار گندیده باشد. یا مثل خانه‌ای تاریک است که بر پشت بام آن چراغ نهند، و یا مثل دهقانی است که در زمینی بذر می افشاند که پر است از علف‌هایی هرزه که زرع را فاسد می کند و...

علم اخلاق از آن رو که موجب عروج انسان از پست‌ترین مرتبه وجودی به برترین و والاترین مراتب آن است، شریف‌تر و ستودنی تر از هر علم دیگری است؛ از این رو آن را «اکسیر اعظم» نامیده‌اند و حکمای پیشین نام «علم» را جز به این علم - به عنوان علم حقیقی - اطلاق نمی‌کردند....

تجاوز به اموال مردم حرام و گناه است؛ خواه به صورت تصرف در مال کسی باشد که مالک آن راضی به آن تصرف نیست؛ مانند پوشیدن کفش یا لباس دیگری یا داخل شدن به خانه کسی بی‌آنکه از او اذن گرفته شود و خواه به صورت غصب یا سرقت باشد.   نردبان سعادت، ص ۳۸۳ (تلخیص و تحریر کتاب معراج‌السعادة) ...

ای برادر جان و ای خواهر! دل و جان خود را وارسی کن و ببین چه ای و که ای؛ اگر شهوت بر تو مسلط است، بدان که یکی از چهارپایان و بهائمی؛ اگر غضب بر تو مستولی است، بدان که سگ و گرگ و درنده ای؛ و اگر شیطنت بر تو غالب است، بدان که شیطان مجسمی و اگر صلاح دید و اشارات عقل را به کار می بندی و پیرو آن هستی، خدا...

... شناختن خود، موجب شوق به تحصیل کمالات و تهذیب اخلاق و باعث سعی در دفع «رذائل» می‏گردد؛ زیرا که آدمی بعد از آنکه خود را شناخت و دانست که حقیقت او «جوهری» است از «عالم ملکوت»، که به این عالم جسمانی آمده، باشد که به این فکر افتد که چنین جوهری شریف را عبث و بی‏فایده به این عالم نفرستاده‏اند، و این گو...

امام باقر علیه‌السلام می فرماید: من از کسی که در کارهای دنیایی‌اش تنبلی می‌کند، بدم می‌آید و کسی که در امور دنیایی تنبلی کند، در امور آخرتی تنبل‌تر است.   نردبان سعادت، ص ۳۲۶ (تلخیص و تحریر کتاب معراج‌السعادة) ...