«٢١٢٨» انسان میتواند با نذر کردن، انجام کاری که مطلوب شارع است و یا ترک کاری را که مورد نهی واقع شده بر خود واجب کند.
«٢١٢٩» کسی که نذر میکند باید عاقل، بالغ و مسلمان باشد. بنابراین نذر از غیر بالغ یا دیوانه، یا کافر صحیح نیست.
«٢١٣٠» کسی که نذر میکند باید به اختیار خود نذر کند، بنابراین اگر کسی مجبور شده باشد، یا عصبانی باشد بهطوریکه بیاختیار شده باشد، یا کسی در حال غفلت و بیتوجهی یا اشتباهی و بدون تصمیم نذر کند، نذر او صحیح نیست.
«٢١٣١» سفیه و کسی که مفلّس است، یعنی ورشکست شده، نذری که مربوط به مسائل مالی باشد از آنان صحیح نیست.
«٢١٣٢» کسی که نذر میکند باید به قصد قربت و نزدیک شدن به خداوند متعال نذر کند، بنابراین اگر برای خدا نذر نکند، صحیح نیست، بنابراین کافی است موقع نذر کردن بنابر اظهر بگوید: «لِلّهِ عَلَیَّ»، یعنی: «برای خداوند، به عهده من باشد که فلان کار را انجام بدهم»، و اگر کسی که عربی نمیداند ترجمه آن را به هر زبانی بگوید کافی است.
«٢١٣٣» اگر نذر کند کاری را انجام دهد، باید بنابر اقرب، آن کار واجب یا مستحب باشد، پس اگر نذر کند کار مباحی انجام دهد، صحیح نیست، و اگر نذر کند کاری را ترک کند، باید آن کار حرام یا مکروه باشد.
«٢١٣۴» باید به آنچه که نذر کرده قدرت و توانایی داشته باشد، بنابراین اگر به چیزی عقلاً یا عادتاً قدرت نداشت و نذر کرد، صحیح نیست.
«٢١٣۵» اگر در نذر خصوصیت معینی قرار دهد، مثلاً نذر کند، این پول را در فلان مسجد مصرف کنم، یا فلان روز را روزه بگیرم، یا این مال را خرج روضه حضرت سیدالشهدا نمایم، باید به همان صورتی که نذر کرده عمل کند و مخالفت با آن نمیتواند بکند.
«٢١٣۶» نذر زن، بدون اجازه شوهر، بنابر احتیاط واجب وضعاً منعقد میشود.
«٢١٣٧» اگر از روی اختیار به نذر خود عمل نکند، باید کفاره بدهد، و کفاره آن ـ بنابر اظهر ـ کفاره «قَسَم» و بنابر احتیاط مستحب، کفاره افطار عمدی روزه ماه رمضان است. و نیز اگر نذر روزه معین کرده باشد، کفاره آن بنابر احتیاط واجب، همان کفاره افطار عمدی است.
«٢١٣٨» اگر نذر کند که در هر هفته، مثلاً روز جمعه را روزه بگیرد، چنانچه یکی از جمعهها عید فطر یا قربان باشد که روزه گرفتن در آن حرام است، یا عذری جهت روزه گرفتن دارد، مثلاً حیض برای او پیدا شد، باید آن روز را روزه نگیرد، بلکه قضای آن را بهجا آورد.
«٢١٣٩» اگر نذر کند که مقدار معینی از مال را صدقه دهد، چنانچه پیش از دادن صدقه بمیرد، باید آن مقدار از مال او صدقه داده شود.
«٢١۴٠» اگر نذر کند که به فقیر معینی صدقه دهد، نمیتواند آن را به فقیر دیگر بدهد، و اگر آن فقیر بمیرد باید به ورثه او بدهد.
«٢١۴١» اگر برای حرم یکی از امامان یا امامزادگان چیزی نذر کند، باید آن را در تعمیر و روشنایی و فرش حرم و مانند اینها مصرف کند.
«٢١۴٢» اگر چیزی را برای یکی از امامان نذر کند، چنانچه مصرف معینی را قصد کرده، باید به همان مصرف برساند، و اگر مصرف معینی را قصد نکرده، باید به فقرا و زوّار بدهد و یا مسجد و مانند آن بسازد و ثواب آن را به آن امام هدیه کند؛ و همچنین است اگر چیزی را برای امامزاده نذر کند.
«٢١۴٣» هر گاه گوسفند معینی را برای صدقه، یا یکی از امامان نذر کند، پشم و چاقی و آنچه از او متولّد میشود بعد از نذر، جزء نذر خواهد بود.
«٢١۴۴» هرگاه نذر کند که اگر مریض او خوب شود و یا مسافرش به سلامت برسد، عملی را انجام دهد و بعداً معلوم شود که قبل از نذر مریض خوب شده و مسافر به سلامت برگشته، عمل به نذر واجب نیست.
«٢١۴۵» عهد آن است که انسان با خداوند پیمان میبندد که کاری را انجام دهد یا ترک نماید و تمام شرایطی که برای صحیح بودن نذر بیان شد، در عهد نیز معتبر است.
«٢١۴۶» صیغه عهد برای کسی که میخواهد انجام کار یا ترک کاری را بر خود واجب کند، چنین است: «عاهَدْتُ اللّه اَنْ اَفْعَلَ کذا اَوْ اَتْرُک کذا» یا «عَلَیَّ عَهْدُ اللّهِ اَنْ اَفْعَلَ کذا اَوْ اَتْرُک کذا»، به جای «اَفْعَلَ کذا» تا آخر، آن کار را به زبان بیاورد، و میتواند هنگام خواندن صیغه عهد، انجام کار یا ترک آن کار را مشروط به تحقق امر دیگری نماید و یا بهطور مطلق بگوید. و شرایط عهدکننده مثل شرایطی است که در نذر و قسم بیان شد.
«٢١۴٧» هرگاه با خدا عهد کند که اگر به حاجت شرعی خود برسد کار خیری را انجام دهد باید بعد از آنکه حاجتش برآورده شد آن کار را انجام دهد، و نیز اگر بدون اینکه حاجتی داشته باشد عهد کند که عمل خیری را انجام دهد، آن عمل بر او واجب میشود.
«٢١۴٨» اگر به عهد خود وفا نکند باید کفاره بدهد و کفاره آن بنابر احتیاط کفاره افطار عمدی روزه ماه رمضان است.