لزوم هم‌دردی با مؤمنان

سعدی می‌گوید:

بنی‌آدم اعضای یکدیگرند    که در آفرینش ز یک گوهرند

چو عضوی به درد آورد روزگار    دگر عضوها را نماند قرار

مرحوم حاج شیخ عباس قمی در سفینة‌البحار روایتی نقل می‌فرماید که گویا این شعر اقتباس از آن است.١

اگر کسی در امثال و حِکم و اشعار تتبع کند، می‌تواند مجموعه بزرگی از آثار جمع‌آوری نماید.

در روایت این مضمون آمده است که: گاهی مؤمن به غصه و اندوه مبتلا می‌شود و سبب آن را نمی‌داند. سبب آن ابتلا مؤمن دیگری است به بلایی در اقصی نقطه‌های عالم. و گاهی رفع بلا از او، موجب شادی مؤمنین دیگر است. و گاهی یک مؤمن موجب رحمت و برکات برای مؤمنین دیگر می‌شود.

آیا با این همه بلاها که برای مسلمانان به‌خصوص برای شیعه وارد می‌شود، ما نباید هیچ غم و اندوه داشته باشیم؟ آیا باید بی‌تفاوت باشیم؟! یا باید حال ما در نگرانی و ناراحتی مثل این باشد که بلا بر سر خود ما می‌بارد؟!

یکی از علائم آخرالزمان و قیام و ظهور حضرت مهدی عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف آن است که: «عِنْدَ قَسْوَةِ الْقُلُوبِ؛ هنگام سنگ‌دلی مردم».٢

درهرحال، با ما اتمام حجت کرده‌اند که اگر در این زمان تکلیف خود را بدانیم و بدان عمل نماییم، باید از خوشحالی کلاهمان را به هوا بیندازیم، و در مواردی که اصالت برائت جاری نیست ـ مثل موارد دماء و اموال خطیره و اَعراض، و اسلام و ضروریات دین ـ به احتیاط عمل کنیم.

• ١. تا آنجا که ما تفحّص کرده‌ایم، این مضمون به‌صورت‌های مختلف در جوامع روایی آمده است، ولی در همه آنها سخن از مؤمنان است، نه همه انسان‌ها و بنی‌آدم؛ بنابراین، این روایات بیانگر ارتباط روحی شدید میان خصوص مؤمنان است، نه همه انسان‌ها؛ ر.ک: اصول کافی، ج۲، ص۱۶۶؛ بحارالانوار، ج۲۰، ص۱۲۷؛ ج۵۸، ص۱۴۸ و ۱۵۰؛ ج۷۱، ص۲۳۴، ۲۶۸، ۲۷۴، ۲۷۷ و ۲۸۰ ؛ مستدرک‌الوسائل، ج۱۲، ص۲۱۷ و ۴۲۴.
• ٢. ر.ک: بحارالانوار، ج۵۱، ص۱۶۳؛ ج۵۲، ص۱۵۱؛ ج۵۳، ص۳۱۸؛ احتجاج، ج۲، ص۴۷۸؛ اعلام‌الوری، ص۴۴۵؛ خرائج، ج۳، ص۱۱۲۹؛ الصراط‌المستقیم، ج۲، ص۲۳۶؛ غیبةالطوسی، ص۳۹۵؛ و کمال‌الدین، ج۲، ص۵۱۶. در تمام موارد گذشته در توقیع شریف به نقل از حضرت حجت عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف به این صورت آمده است: «وَ ذلِک بَعْدَ طُولِ الأمَدِ وَ قَسْوَةِ الْقُلوُبِ وَامْتِلاءِ الأرْضِ جَوْرا؛ ظهور بعد از گذشت زمان طولانی و سنگ‌دل‌شدن مردم و پُر شدن زمین از ستم، خواهد بود».