قدمای اهل‌سنت، قرآن را قدیم می‌دانستند، ولی مأمون می‌گفت: اگر کسی بگوید قرآن قدیم است، کافر است؛ لذا به والی بغداد نوشت که علمای مذاهب را جمع کند تا نظر خود را درباره قرآن بگویند که قدیم است یا حادث و مخلوق؟ همه گفتند: قدیم است، تنها احمد‌بن‌حنبل گفت: نمی‌گویم مخلوق است. مأمون برای علما نوشت و به هر...

مردم بسیار در فطانت (زیرکی و باهوشی) و بَلادت (کندفهمی و کم‌هوشی) اختلاف دارند. مأمون و امین نزد یک معلم می‌رفتند، معلم زیر فرش مأمون کاغذ گذاشت و او متوجه شد، ولی زیر فرش امین خشت گذاشت و او نفهمید. در روایت آمده است: «اَلناسُ معادِنُ کمَعادِنِ الذهَبِ وَ الْفِضةِ؛ مردم مانند معادن طلا و نقره هستند...

مأمون ظاهراً در ماجرای مخالفت با قائلان به قدمت قرآن، به امام جواد علیه‌السلام مراجعه نموده بود؛ زیرا اگرچه خودش را اعلم علمای عامه می‌دانست، ولی به مقام و علم امام جواد علیه‌السلام اعتراف داشته و به امامت آن حضرت قائل بود و آن حضرت را اعلم از همه می‌دانست؛ با اینکه آن حضرت پیش کسی درس نخوانده بود. ...