رعایت عرفیات شرع و عناوین ثانویه در فتاواها

رضاخان پهلوی از علما خواست که فتوا دهند «وجه و کفین» مستثنی است و کشف آن دو مانعی ندارد. علما حاضر نشدند.

این باب بزرگی است که انسان، عرفیات شرع و عناوین ثانویه را ملاحظه کند و چنان نشود که از حق‌گویی او، مردم در باطل قرار گیرند؛ جایی که مناسب نیست، نگوید، ولو اصل مطلب حق باشد و به‌جهت وجود شرایط و مقتضیات وقت خودداری کند. شاید «أَخُوک دینُک، فَاحْتَطْ لِدینِک بِما شِئْتَ؛ دین تو برادر توست، پس برای دین خود، به هر صورت که امکان‌پذیر است، احتیاط کن»۱ این‌گونه موارد را هم شامل شود.

رضاخان پهلوی۲ از علما خواست که فتوا دهند «وجه و کفین» مستثنی است و کشف آن دو مانعی ندارد. علما حاضر نشدند؛ زیرا در زمان کشف حجاب معنای این فتوا کشف همه چیز بود؛ لذا علما حاضر شدند کشته شوند و این فتوا را امضا نکنند. در این‌گونه ابتلائات بزرگ به خدا پناه می‌بریم. در دعای معروف از رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم نقل شده است: «أَللهُم! لاتَجْعَلْ مُصیبَتَنا فی دینِنا؛ خداوندا! مصیبت ما را، مصیبت در دین (تشخیص وظیفه) قرار مده».۳

• ۱. وسائل‌الشیعة، ج۲۷، ص۱۶۷؛ بحارالانوار، ج۲، ص۲۵۸.
• ۲. در مسئله کشف حجاب.
• ۳. فتح‌الوهاب، ج۱، ص۱۰۰؛ مغنی‌المحتاج، ج۱، ص۲۱۸؛ عوالی‌اللئالی، ج۱، ص۱۵۹؛ سنن‌النبی صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم، ص۳۶۲؛ سنن ترمذی، ج۵، ص۱۸۹ و... .